Prinsengracht 731 - een schoolvoorbeeld

De stichting "Behoud C.H.E.SS-huis" heeft aan Burgemeester en Wethouders verzocht, het pand Prinsengracht 731 op te nemen in de Gemeentelijke Monumentenlijst. Dat verzoek, gedateerd 17 juli, wordt ondersteund door het Wijkcentrum d'Oude Stadt, door onze vereniging, door de vijftien bewoonsters en door tientallen oud-bewoonsters.

Het Cuypers Genootschap motiveerde de aanvrage niet een gedegen architectuur-historische waardestelling. Een maand tevoren had de president van de rechtbank de eis van de eigenares Stadhoudt Beheer b.v., dat het pand binnen een maand moest worden ontruimd, in kort geding afgewezen. De vorige eigenares Elspa b.v., had hetzelfde al geprobeerd in 1995 voor de kantonrechter, eerst als voorlopige voorziening, en daarna in 1996 in een bodemprocedure. Beide ontruimingsvorderingen waren afgewezen. Daarop heeft 'Elspe' het huis verkocht aan 'Stadhoudt' voor f 450.000,-. De huidige huuropbrengst door het dispuut van vrouwelijke studenten Chess bedraagt maandelijks f 6896,33, ruim 18 % van de koopsom. Dat hoge rendement wordt bereikt door het achterwege laten van onderhoud, de bekende op sloop gerichte exploitatie, waarvoor destijds de garagehouder Tabak berucht was. Dat het circa 25 m diepe perceel Prinsengracht 731 'leeggesloopt' véél meer waard is dan de koopsom, zal elke Amsterdamse makelaar o.g. bevestigen. Gebruikmakend van een tijdelijke lacune in de wetgeving, waar de gemeente niet op had gelet, is het pand, dat sinds honderd jaar twee woningen bevat, door de eigenares gesplitst in 14 appartementsrechten, die in een nieuw gebouw per stuk voor hoge prijzen kunnen worden verkocht. Kortom: dikke winst in het vooruitzicht.
Op het pand rusten sinds 1995 zware aanschrijvingen om het gebouw te herstellen, maar de opeenvolgende eigenaressen hebben die missiven naast zich neergelegd; hun bedoeling was en is immers sloop. Gedateerd 1 september 1997 is daarop de aanzegging bestuursdwang gevolgd, waarin alle 108 punten van de aanschrijving zijn opgenomen. "Uit nader onderzoek", zo staat in die aanzegging, "is gebleken dat de kosten verbonden aan de uitvoering van de aanschrijving niet in redelijke verhouding staan tot de daarvan te verwachten opbrengst. Op grond van artikel 23 van de Woningwet laten wij u de keuze tussen enerzijds het uitvoeren van de aanschrijving en anderzijds het binnen een termijn van drie maanden staken of doen staken van de bewoning". Tegen dat besluit heeft de stichting - uiteraard - een bezwaarschrift ingediend.
Wij krijgen van dit 'gemeentebeleid' een vieze smaak in de mond. Volgens de regels klopt het natuurlijk. Maar die regels zijn opgesteld in tijden, toen niemand kon dromen van de huidige prijsexplosie in de onroerend goed-sector. Staken van bewoning, dat betekende onbewoonbaar verklaren, een maatregel om de krot-exploitatie in het begin van deze eeuw te bestrijden, in het belang van de huurders. Nu werkt het omgekeerd, als gemeentelijke steun aan speculatieve, op sloop gerichte verwaarlozing. De keus is geen keus.

"Prinsengracht 731", zo begint de waardestelling van het Cuypers Genootschap, "is een pand uit de 17de eeuw met een achterhuis dat waarschijnlijk rond 1700 is gebouwd, de voorgevel dateert uit de 19de eeuw... Daar er sinds de grote verbouwing aan het eind van de vorige eeuw alleen nog maar met zeer eenvoudige middelen 'gerommeld' is in het gebouw, kan gesproken worden van een betrekkelijk authentiek woonhuis, zij het dat veel daarvan aan het oog wordt onttrokken door gipsplaten, zachtboard en ander vreemdsoortig timmerwerk". Dat er allerlei verbeterd en hersteld moet worden, wordt ook door de huidige en vroegere bewoonsters onderschreven. Als tegenoffensief heeft de stichting nu huurverlaging volgens het puntenstelsel aangevraagd. De bewoonsters houden van het huis en zeker ook van de plek in de stad. Zo staan de partijen tegenover elkaar. Er is echter een derde partij in het geding, namelijk het algemeen belang van de binnenstad, als beschermd stadsgezicht dat behoud en herstel vergt, en gediend wordt door een evenwichtig woningbestand, waarin een dispuutshuis van vrouwelijke studenten beter past dan veertien te kleine en heel dure koopappartementjes. Gelukkig zijn er nog rechters in Amsterdam.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 172, sept. 1998.)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.