Fontein op de Dam?

Op de inspraakavond over de herinrichting van de Dam (8 februari 2000) en in Het Parool (19 februari) is gepleit voor het plaatsen van een fontein op de Dam, ongeveer op de plaats waar vroeger Naatje stond. De Dam is de geboorteplaats van Amsterdam. Amsterdam is eind twaalfde eeuw ontstaan rond een dam in de rivier Amstel. In de dam was een sluis aangebracht. De dam was een onderdeel van het dijkenstelsel langs het IJ, waarvan ook de Haarlemmerdijk, de Nieuwendijk, de Warmoesstraat en de Zeedijk deel uitmaken. Zou een fontein op de Dam dan geen ontkenning van de geschiedenis zijn?
Ontwerp voor de Dam door Simon Sprietsma

Sterker nog: Amsterdam heeft geen fonteinen-traditie en het is de vraag of we die moeten krijgen. Fonteinen worden in zuidelijke landen veel toegepast omdat ze verfrissing geven. In Amsterdam is dat niet nodig: grachten én regenbuien geven al genoeg verfrissing. Waar het om gaat, is dat Amsterdam een heel andere traditie heeft als het om water gaat. De grachten waren bedoeld als verkeerswegen, maar ook als “cieraet deser stede”. Zo bezien zijn fonteinen in Amsterdam een ontkenning van het eigen karakter van onze stad. Moet Amsterdam op andere steden gaan lijken of willen we de eigenschappen van Amsterdam zélf versterken?

Monumentale lantaarnpaal uit 1844

Laten we ook leren van de ervaringen op het Damrak en het Rokin. Daar is de gevelwand visueel onzichtbaar gemaakt door opzichtige objecten, op straat (opvallende lantaarns, paaltjes en hekjes) en aan de gevels (reclameobjecten en terrasuitbouwen). De Dam zelf legt ons ook beperkingen op. De Dam is al vrij klein en elk object erop maakt het plein visueel nog kleiner. Daarom bepleiten wij een ruimtelijk plein, met zo weinig mogelijk objecten. Dan wordt de nadruk gelegd op het voormalige stadhuis van Jacob van Campen (het belangrijkste monument van deze stad) en de prachtige lantaarns van Tetar van Elven (1803-1883) vóór het paleis. Overigens is de herinrichting een mooie aanleiding om de koninklijke lantaarns te restaureren (er ontbreken diverse delen aan).

Walther Schoonenberg

(Uit: Binnenstad 181, maart/april 2000)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.