Uitbreiding van het wonen op het water dreigt

De nieuwe Werkgroep Water van onze vereniging is een actie begonnen tegen een sluipende uitbreiding van het wonen op het water. Op de Keizersgracht t/o 63 en op de Prinsengracht t/o 151 worden woonboten van 14 resp. 13 m vervangen door boten van 21 resp. 25 m.

De openbare ruimte, die daarmee geprivatiseerd wordt, bedraagt 30 resp. 72 m2. Tegen deze twee gevallen heeft de vereniging bij het stadsdeelbestuur bezwaar aangetekend (1). Tevens is een pamflet op het eerste rak van de Keizersgracht en de Prinsengracht verspreid om de bewoners op te roepen dit voorbeeld te volgen. Dit heeft geleid tot ongeveer honderd zienswijzen. De plannen lagen overigens ter visie in de periode tussen Kerst en Nieuwjaar, althans dat was de bedoeling. De gemeentekantoren waren in deze periode op slot, dus feitelijk lagen ze niet ter visie. Ook hiertegen hebben wij onze bezwaren geuit. Nog voordat een beantwoording binnen was, laat staan de vervangingsvergunning was verleend, verscheen de vervangende woonboot voortijdig op de Keizersgracht en werden zowel de oude als de nieuwe boot dubbel afgemeerd aan de kade. We schreven een boze brief aan het stadsdeelbestuur met een handhavingsverzoek. Dat werd ingewilligd, op een vreemde manier: de woonbootbewoner werd gesommeerd de te vervangen oude boot te verwijderen in plaats van de vervangende, nieuwe boot. Kan het nog gekker in Amsterdam?

De vervangende woonboot tegenover Prinsengracht 151, goedgekeurd door de Welstandscommissie, is een 25 meter lang woonschip met een zinken of aluminium bovendeel. Een voorbeeld van een 'schark': een nieuwe type woonschip dat in de plaats komt van de lelijke woonark. Een verbetering ten goede?

De woonbootvervangingen zijn in zekere zin een uitvloeisel van het beleid de met het stadsbeeld detonerende woonarken te vervangen door schepen. De arken zijn echter meestal zo’n 15 m groot, terwijl woonschepen maximaal 30 m. groot mogen zijn. Ook op het water wordt het woonvolume gemaximaliseerd. Het gevolg is dat zelfs bij een gelijkblijvend aantal woonboten aanzienlijk meer openbare ruimte door deze statische functie zal worden ingenomen, haaks op het gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk geprivatiseerde wateroevers terug te veroveren en ook andere gebruiksfuncties meer ruimte te gunnen. (2) De VVAB zal daarom alle zeilen moeten bijzetten om de komende jaren een verbetering ten goede af te dwingen.

Walther Schoonenberg

Voetnoten:
(1) Formeel gezien ging het om ‘zienswijzen’. Lees verder: zienswijze Keizersgracht t/o 63, zienswijze Prinsengracht t/o 151. Nadat deze zienswijzen door het stadsdeel terzijde waren gelegd, heeft de VVAB bezwaarschriften ingediend. Lees verder: bezwaarschrift Keizersgracht t/o 63, bezwaarschrift Prinsengracht t/o 151.
(2) Waterplan Amsterdam – Water het blauwe goud van Amsterdam, 2002. Voor de binnenstad zijn de uitgangspunten van deze nota verwerkt in de concept-nota ‘Visie op het Water’ die in het voorjaar van 2003 in de inspraak komt. “In deze visie zal ook worden onderzocht op welke wijze op een aantal plaatsen weer vrij zicht op het water kan worden geboden. Dit is van belang om de ruimtelijke karakteristiek van de binnenstad, in het kader van de aanwijzing van de binnenstad als beschermd stadsgezicht, meer recht te doen”. Dit betekent dat “de ruimtelijke relatie tussen de wal en het water weer wordt hersteld”. Dit heeft ook gevolgen voor het beleid ten aanzien van de openbare ruimte: “Van groot belang voor de beoogde kwaliteit van de openbare ruimte in de binnenstad is een goede afstemming van het gebruik van het water en de inrichting van de kade”. De bedoeling van Visie op het Water is “structuur aan te brengen of bestaande structuren te verbeteren, zodanig dat gewenste ontwikkelingen op een verantwoorde wijze kunnen worden ingepast, en ongewenste ontwikkelingen worden tegengegaan”. Uit: Visie op het Water van de Binnenstad (concept), Stadsdeel Amsterdam-Centrum, oktober 2002.

(Uit: Binnenstad 197/198, maart 2003.)