Nieuw beleid monumentenzorg

Dit pand aan de OZ Voorburgwal 30 wacht nog steeds op restauratie (foto Stadsherstel).	Maakt staatssecretaris Medy van der Laan restauratie van dergelijke panden onmogelijk?

De restaurerende instellingen, waaronder Stadsherstel en Diogenes, maken zich grote zorgen over de mogelijke gevolgen van het 'nieuwe beleid monumentenzorg' van staatssecretaris Van der Laan voor de monumenten.

Met de belangrijkste uitgangspunten van dat nieuwe beleid is niets mis: integratie van onderhoud en restauratie, het stimuleren van gestructureerd en planmatig onderhoud en het vereenvoudigen van regels. Toch zijn er een aantal problemen. Zo lijkt het erop alsof er niet meer gerestaureerd mag worden – want bij restauratie verdwijnt altijd ‘authentieke substantie’ – en ligt alle nadruk op structureel onderhoud. Vanaf 1997 hebben we te maken gehad met drie verschillende subsidieregelingen, eerst BRRM, daarna BROM en nu BRIM: Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten. In het nieuwe beleid wordt echter genegeerd dat er nog vele niet-gerestaureerde panden zijn. Het Strategisch Plan voor de Monumentenzorg uit 1994 stelde vast dat bijna 40 % van de rijksmonumenten dringend herstel behoefde. Alleen al in Amsterdam bedraagt de restauratieachterstand 250 miljoen euro. De restaurerende instellingen doen juist de moeilijkste restauraties die de markt laat liggen omdat ze een ‘niet-rendabele top’ hebben. Dat zal in de toekomst aanzienlijk moeilijker worden. Onder de huidige BRRM-restauratieregeling krijgen de restaurerende instellingen 70% van de subsidiabele kosten retour (= ca. 35 tot 50% van de totale kosten). Voor onderhoud ontvangen zij – in tegenstelling tot de eigenaar/bewoner van een woonhuismonument – niets. Onder de BRIM zullen de instellingen nog slechts in aanmerking komen voor 25% subsidie van de subsidiabele kosten (= ca. 15% van de totale kosten).

Stadsherstel heeft in een persbericht haar bezorgdheid over dit nieuwe beleid geuit: “De conclusie is dat zonder aanpassingen de BRIM het einde inluidt van een zorgvuldig opgebouwd breed en fijnmazig netwerk van restaurerende instellingen. Bovenal zal de regeling de genadeklap betekenen voor al die kwetsbare monumenten die nodig gerestaureerd moeten worden.”

Walther Schoonenberg

(Uit: Binnenstad 209, januari 2005)