Notulen van de Algemene Ledenvergadering van de VVAB

d.d. zaterdag 22 april 2006

[Agenda]

Guido Frankfurther overhandigt namens het stadsdeel een oorkonde aan Walther Schoonenberg (foto: Noortje Eijkelboom)

1. De voorzitter opent de vergadering. De agenda wordt vastgesteld.
Mevrouw Van Nierop vraagt of op de volgende vergadering de agenda en notulen ter plaatse kunnen worden uitgereikt. Kees Stoffel merkt op dat alle stukken voor de vergadering op de website staan en dat het voor degenen die daarin geïnteresseerd zijn een kleine moeite is om daar zelf een kopietje van te maken. Mevrouw Hezemans vertelt dat zij de jaarstukken op verzoek toegestuurd heeft gekregen. Mevrouw Van Nierop blijft echter van mening dat alle stukken ter plaatse beschikbaar zouden moeten zijn. De voorzitter belooft dat agenda, notulen, jaarverslag en financieel jaarverslag op de volgende vergadering gereed zullen liggen.

2. De notulen van de vorige Algemene Ledenvergadering d.d. 16 april 2005 worden vastgesteld. Roel Beugeling merkt daarbij op dat de ‘stemming’ van deze vergadering niet uit de notulen valt op te maken. De gemoederen liepen namelijk hoog op n.a.v. het pamflet “Wilt u een woonboot voor uw deur?”, dat de VVAB langs verschillende grachten had verspreid.

3. Walther Schoonenberg geeft een samenvatting van het Algemeen Jaarverslag.
Onlangs is Vincent van Rossem benoemd tot hoofdredacteur van ons tijdschrift Binnenstad. Hij volgt Frans Heddema op, die na het overlijden van Geurt Brinkgreve op 23 maart vorig jaar, deze taak op zich had genomen.
Op 7 juni werd er een inspraakavond over het water gehouden, waarop ‘walbewoners’ massaal hun stem lieten horen. Resultaat hiervan is o.m. dat men afziet van het verplaatsen van boten binnen het UNESCO-kerngebied.
Hoogtepunt van het verenigingsleven was misschien wel 30-jarig bestaan van de vereniging dat op 27 oktober werd gevierd. Dat feestje viel samen met de ‘verjaardag’ van Amsterdam. Het plan is om voortaan elk jaar op 27 oktober een verenigingsactiviteit te organiseren. Eveneens n.a.v. vele inspraakavonden heeft het stadsdeel besloten om de kroonlantaarn op de meeste Amsterdamse grachten te plaatsen, o.m. ook op de Oudezijds Achter- en Voorburgwal. Over dit onderwerp is onlangs een boekje verschenen, verkrijgbaar bij het Gemeentearchief.
Niet geslaagd is de commissie die werd ingesteld om de slagkracht van de vereniging te verbeteren. Deze is ontbonden omdat men het niet met elkaar eens kon worden.
Een enigszins zorgwekkende ontwikkeling is dat veel monumenteninstanties geen belangstelling hebben voor (deels) herbouwde monumenten, en deze mogelijk zelfs uit het monumentenregister willen schrappen. In het verlengde hiervan heeft de Vereniging heeft zich ingezet tegen de voorgenomen sloop van het ‘Van Houtenpand’ Rozenstraat 72. Op 3 maart werd samen met het wijkcentrum d’Oude Stadt in het kader van de stadsdeelraadverkiezingen een ‘politiek debat’ over de openbare ruimte georganiseerd. Belangrijkste uitkomst hiervan was dat de PvdA t.a.v. ‘steigerdoekenreclame’ heeft toegezegd dat het weren van deze vorm van reclame uit de binnenstad wat haar betreft bespreekbaar is. N.a.v. verzakkingen van stoepen en panden bij de laatste walmuurvernieuwing langs de Herengracht heeft de vereniging door een technisch bureau een onderzoek laten doen naar de mogelijkheden om voortaan op de 1ste i.p.v. de 2de zandlaag te heien. De conclusie van dit rapport is, dat dat wel mogelijk is, maar dat er dan beperkingen gesteld moeten worden aan het zware vrachtverkeer in de binnenstad.
De Vereniging heeft het comité ‘Vijzelgracht entree met Kracht’ gesteund om de Vijzelgracht weer open te graven. De gemeente wilde hiervoor echter geen extra middelen beschikbaar stellen. Als het metrostation eenmaal is gebouwd, zal de gracht helaas nooit meer teruggebracht kunnen worden. De voorzitter dankt met name Huib Tilanus heel hartelijk voor zijn inspanningen. Applaus.
De nog niet geheel gerealiseerde bebouwing op het Oosterdokseiland en de hoogbouwplannen voor het Shell/Overhoeks-terrein, recht tegenover het Centraal Station, vormen momenteel een belangrijke bedreiging voor het beschermd stadsgezicht. Binnen zal de stad aan de noordzijde bij het IJ visueel ingesloten worden door hoge dam van nieuwe gebouwen. Hoogbouw in en nabij de binnenstad is vaak moeilijk tegen te houden, omdat er grote belangen mee gemoeid zijn. In het geval van de geplande hoogbouw (110-115 m) op het ‘Overhoeks-terrein’ achter de Shell-toren (75 m) heeft de gemeente bijvoorbeeld veel geld uitgegeven om de grond aan te kopen. Toch is het taak van de Vereniging om de discussie over dit onderwerp aan te gaan en de hoogbouw zo veel mogelijk tegen te houden. Ook de plannen voor de Larmagtoren (210m) bij Station Sloterdijk – in 1993 door een uitspraak van Provinciale Staten afgewezen – zijn weer uit de kast gehaald. Deze toren zal vanwege zijn grote hoogte vanuit de gehele binnenstad zichtbaar zijn.
Tenslotte wil de voorzitter Guido Frankfurther, lid van onze vereniging, bedanken voor het vele werk dat hij als stadsdeelwethouder op het gebied van monumentenzorg heeft verzet. Hoewel hij helaas geen tweede termijn krijgt, heeft hij een belangrijke mentaliteitsverandering bij zijn ambtenaren teweeggebracht en wordt zijn beleid hopelijk voortgezet.
Reacties:
Miriam Daru wijst erop dat de Vereniging het debat inzake het opengraven van grachten niet alleen op esthetische argumenten, maar ook op die van waterhuishouding zou moeten voeren. De VVAB zou bijvoorbeeld aan de politiek kunnen vragen om te laten onderzoeken wat de klimaatverandering voor consequenties heeft voor de grondwateroverlast. Guido Frankfurther voegt hieraan toe dat er in Amsterdam ook een ‘waterbalans’ bestaat. Dat betekent dat voor elk stuk water dat wordt gedempt, ergens anders water terug moet keren. Momenteel worden er 30 bergbezinkbassins aangelegd, o.m. onder het Rijksmuseum, maar bijv. ook onder het Rokin en de Vijzelgracht.
Het Algemeen jaarverslag wordt bij acclamatie vastgesteld.

4. Financieel jaarverslag door Simon Blijleven, penningmeester van de vereniging.
De drukkosten voor het tijdschrift Binnenstad waren iets lager dan het jaar daarvoor; de verzendkosten echter hoger. Afgezien van de bijzondere baten en lasten (de afwaardering van de voorraad publicaties, de rouwadvertenties voor Geurt Brinkgreve en Richter Roegholt en de onkosten voor de viering van het 30-jarig bestaan) daalden de kosten van € 51.6000 in 2004 naar € 47.900 in 2005.
Ondanks 232 aanmeldingen van nieuwe leden, daalde het totale ledenaantal in 2005 van 2493 naar 2403. Dit werd mede veroorzaakt door een grote opschoning van het ledenbestand, n.a.v. de nieuw ingevoerde ledenadministratie. Leden die meer dan twee jaar geen contributie betaald hadden kregen een brief met het verzoek om alsnog hun contributie te voldoen. Hierdoor ontving de Vereniging, naast het gebruikelijke aantal, 176 extra opzeggingen. Door de woonbotenactie (het eerdergenoemde pamflet “Wilt u een woonbootvoor uw deur?”) meldden 68 leden zich aan. De website leverde 125 nieuwe leden op.
Op voorstel van de kascommissie wil het bestuur een fonds ‘bijzondere baten’ instellen, dat wordt opgebouwd uit een tweetal legaten in 2005. Mogelijke toekomstige legaten zullen ook in dit fonds opgenomen worden. Jaap Rehbock vraagt of er al een bestemming is voor dit fonds. Jos Otten stelt voor de plannen voor besteding van dit fonds voor te leggen aan de ledenvergadering. Ledenvergadering en bestuur stemmen met deze voorstellen in.
Roel Beugeling merkt op dat verschillende verenigingen voorlichting aan hun leden geven over de mogelijkheid van het doen van schenkingen. Dit zal het bestuur meenemen.

Roel Beugeling doet verslag van de kascommissie. Er zijn dit jaar geen onregelmatigheden aangetroffen. Alle aan de penningmeester gestelde vragen zijn adequaat beantwoord. Hij stelt de vergadering dan ook voor om de penningmeester en het bestuur decharge te verlenen. Aldus geschiedt. Als nieuwe leden van de kascommissie worden benoemd: Winfred van de Put, Jan Fraijman en Kees Stoffel.
Roel Beugeling merkt op de zittingstermijn van kascommissieleden in de statuten niet is geregeld. Dit zou volgens hem in een Huishoudelijk Reglement geregeld moeten worden. Al hoewel Hendrik Kaptein van mening is dat dit overbodig is, aangezien de vereniging al 30 jaar zonder een dergelijk reglement goed functioneert, wil de voorzitter dit wel meenemen. In het reglement zouden ook zaken als de verhouding tussen het bestuur en de werkgroepen geregeld kunnen worden.
De begroting 2006 wordt goedgekeurd.

Roel Beugeling stelt namens de kascommissie voor om, een deel van de werkzaamheden van de huidige voorzitter te vergoeden. Gezien de gunstige huidige financiële positie van de vereniging zou dat mogelijk zijn. Daar wordt tegenin gebracht dat de financiële positie door de schenkingen niet structureel verbeterd is.
Els Agsteribbe denkt dat het beter is een plek te creëren voor een ambtelijk secretaris als daarvoor financiering kan worden gevonden, maar diegene zou dan geen bestuurslid van de vereniging moeten zijn. Bovendien voorkomt dit onenigheid t.o.v. de andere vrijwilligers.

5. Bestuurswijzigingen
Hendrik Kaptein, Herman Pinkse en Lieke Melkert nemen afscheid van het bestuur. Als nieuwe bestuursleden worden voorgesteld: Els Agtsteribbe en Carmen Flagiello.
Carmen Flagiello is al geruime tijd actief en sinds kort voorzitter van de excursiecommissie. Els Agsteribbe is oud-voorzitter van de vorig jaar opgeheven Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg (ARM), zij heeft jarenlange ervaring in talloze besturen en een goed netwerk in de Amsterdamse politiek. Beide leden worden benoemd als lid van het bestuur. Vincent van Rossem wordt als bestuurslid herbenoemd.
De voorzitter bedankt de oud-bestuursleden Hendrik Kaptein, Lieke Melkert en Herman Pinkse voor hun inzet. Hij heeft nog een presentje voor hen in petto. Met name Herman Pinkse wil hij heel hartelijk bedanken voor het vele werk dat hij heeft verzet en hij biedt hem aan om een van de prenten uit te kiezen die de vereniging heeft uitgegeven.
Vervolgens wordt voorgesteld om Els Agsteribbe te benoemen als voorzitter. Walther Schoonenberg zal dan de taak van secretaris op zich nemen. Walther is vorig jaar voor een periode van drie jaar tot voorzitter gekozen. Door opheffing van de ARM deed zich echter de gelegenheid zich voor om Els Agtsteribbe als voorzitter te vragen.
Jos Otten merkt op dat door de werkkracht van de huidige voorzitter en zijn effectiviteit om veel acties te ondernemen, o.m. de website die hij heeft opgezet, het aantal leden sterk is gegroeid. Het Parool heeft zich de laatste tijd misschien niet altijd positief over de VVAB uitgelaten, maar dat komt ook omdat de Vereniging nu een factor is waar men niet omheen kan. Hij hoopt dat dit beleid onder het nieuwe bestuur wordt voortgezet.
Els Agsteribbe wordt tot nieuwe voorzitter van de Vereniging benoemd.

Guido Frankfurther vraagt het woord. Toen Walther in 1999 aantrad als voorzitter van de VVAB werd hijzelf min of meer gelijktijdig lid van de gemeenteraad en in 2002 is hij in het nieuwe stadsdeel-Centrum benoemd tot portefeuillehouder voor Monumenten, Water en Openbare Ruimte. Hij merkt op dat de VVAB het Bestuur en de Raad altijd zeer kritisch heeft gevolgd en op vele punten – denk aan de ‘quickscan’, de spoedprocedure om monumenten op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen, de juridische aanpak van het overtreden van de monumentenwet – een bijdrage heeft geleverd. Door toedoen van de Vereniging wordt tegenwoordig ook het water als onderdeel van de openbare ruimte beschouwd. Walther Schoonenberg is jarenlang de onvermoeibare kracht achter de VVAB geweest, die talloze inspraakbijeenkomsten en commissievergaderingen van de gemeente en het stadsdeel heeft bezocht om de VVAB te vertegenwoordigen. Bij zijn afscheid als voorzitter krijgt hij voor zijn verdiensten namens het stadsdeel Amsterdam-C. een oorkonde aangeboden. Applaus.

6. Werkgroepen
Herman Pinkse doet verslag van de Werkgroep Waakhond.
- De Vereniging heeft o.m. bezwaar gemaakt tegen de plannen om een glazen stolp om het Minangkabausehuis te bouwen.
- Tuinstraat: Om een extra verdieping te realiseren bestond de kap eerst uit een zadeldak met een kaphelling van 80 graden. Het plan voldeed niet aan het bestemmingsplan. De Vereniging heeft bezwaar gemaakt, de welstandscommissie was ook tegen.
- De Vingboonspanden op de Oude Turfmarkt worden gerestaureerd. Na de verbouwing worden hier de bijzondere collecties van de UvA gehuisvest. De Vereniging maakt nog steeds bezwaar tegen het doorbreken van het tongewelf t.b.v. een boekenlift. Zie Binnenstad 212.
- Tegen de verbouwplannen van Claus en Kahn voor de Academie van Bouwkunst (pakhuizen uit 1610) heeft de werkgroep evenals de welstandscommissie bezwaar aangetekend. Met name het doorbreken van de kappen vond men onaanvaardbaar.
- Op het Rapenburg staat het ‘Zwitserse chalet’ van de architect Van Arkel met een bijzondere zijgevel.
- De VVAB heeft geprobeerd de bebouwing van architect Redeker Bisdom in de Utrechtsedwarsstraat op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen, maar deze panden zullen worden afgebroken. Het nieuwbouwplan wordt in gewijzigde vorm gerealiseerd, hoewel het eigenlijk te massaal is voor deze locatie.
- Volgens de nieuwe bouwverordening is het niet meer verplicht in een bouwplan een fietsenberging op te nemen. Misschien kan het bestuur voor dit probleem aandacht vragen.
- Het nieuwbouwplan voor het Haarlemmerplein voorziet in winkels op de begane grond, woningen op de verdiepingen en parkeren in de kelder. De achter- en zijkanten van het complex zijn gesloten vanwege geluidsoverlast van de snelweg en het spoor. Het plan bestaat uit een aantal grote blokken. Eerst was er één recht blok ontworpen, nu is er een zekere differentiatie door een terugspringend pleintje. Het bestemmingsplan is nog niet goedgekeurd. Eventueel kan nog tegen de bouwvergunning bezwaar aangetekend worden.
Roel Beugeling merkt op dat de getoonde tekening ‘suggestief’ is. Herman Pinkse antwoordt dat het een tekening van de architect is.
Mevrouw Van Nierop vraagt of het misschien een idee zou zijn het verslag van de Werkgroep Waakhond naar Het Parool te sturen. Herman Pinkse antwoordt dat het verslag in deze vorm niet geschikt is.
Tot slot geeft Herman Pinkse aan dat de werkgroep volgend jaar waarschijnlijk minder zienswijzen in zal dienen. Uit de praktijk is gebleken dat als de welstandscommissie bezwaar tegen een plan heeft, dit advies vrijwel altijd wordt opgevolgd.
Jos Otten vraagt of het ‘Amsterdam-overleg’, nog bestaat. Dit overleg met andere plaatselijke monumentenorganisaties zoals de Amsterdam-afdelingen van de bond Heemschut en het Cuypersgenootschap, het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG), Stadsherstel etc. bestaat nog wel, maar voert vooral actie tegen ‘grote projecten’, en niet tegen de vloed van kleinere bouwplannen die de werkgroep iedere week op het stadhuis bekijkt.
Els Agtsteribbe bedankt de werkgroep voor het vele werk dat de leden verzetten. Iedere week komen zij op het stadshuis bijeen om nieuwe bouwplannen te bestuderen en indien nodig hiertegen bezwaar te maken.

Willem Bank doet verslag van de Werkgroep Water, die bestaat uit Minne Dijkstra - vz., Walther Schoonenberg, Ruud Spaargaren, Kees Stoffel en hemzelf. Koen Bregstein en Paul Nijhoff Asser hebben zich wegens gezondheidsredenen teruggetrokken.
Hij merkt allereerst op dat zijn werkgroep wel enigszins teleurgesteld is over de uitwerking van de gemeentelijk nota ‘Visie op het water’, met name op het gebied van de woonboten.
- In navolging van de werkgroep waakhond heeft de Werkgroep Water ook iemand aangesteld die regelmatig de verbouwplannen voor woonboten bekijkt. Willem Bank heeft deze ‘waakgans’-taak op zich genomen.
- Tegen de ligplaatsvergunning voor de veel te lange woonboot de ‘Liève’ op de hoek van de Prinsengracht bij de Elandsgracht is tot aan de Raad van State geprocedeerd. Ondanks het feit dat de VVAB deze zaak heeft gewonnen,heeft de gemeente de vergunning toch verleend. De zaak zal zo nodig aan de Hoge Raad worden voorgelegd.
- Circa 3 á 4 keer per jaar vindt er een overleg plaats met de directeur van de BBA. Roel Beugeling heeft een vraag over de vergunningenexploitatie t.b.v. het dynamisch gebruik van het water. In een verlotingsprocedure zijn onlangs 75 vergunningen verleend. Het voorstel om de vergunningen niet bij opbod te verkopen, maar middels een ‘beauty-contest’ de meest geschikte gebruikers te zoeken, bleek niet haalbaar. Wel zijn er aan de deelnemers een aantal eisen gesteld. Mevrouw Van Nierop vermoedt dat de exploitatie niet economisch rendabel is. Bovendien vraagt het ‘dynamisch gebruik’ van het water ruimte langs de wal om aan te kunnen meren.

Carmen Flagiello doet kort verslag van de Excursie- en ledenwerfcommissie. De commissie bestaat uit Elisabeth Bracht, Femke Creemers, Walther Schoonenberg, Johan de Wolf en haarzelf. Na het om gezondheidsredenen onverwachts aftreden van Roel Beugeling, is zij benoemd tot voorzitter van de commissie.
Er zijn in het afgelopen jaar zes excursies georganiseerd, o.m. naar de Reguliersgracht en het Museum van Loon. Er werden twee lezingen gehouden en een fietstocht langs de restauraties van Geurt Brinkgreve. De komende maand zal een lezing worden gegeven over Adriaan Dordtsman, waaraan tevens een excursie is gekoppeld.
De commissie wil volgend jaar elke maand een excursie of lezing aan bieden. Daarnaast zal extra aandacht worden besteed aan ledenwerving, m.n. aan de werving van zogenaamde ‘firmaleden’.

Rondvraag
- Mevrouw Beydals vraagt naar het nieuws deze morgen in Het Parool waarin staat dat de laatste zeventiende-eeuwse keizerlijke trap in het Paleis op de Dam wordt gesloopt. De voorzitter antwoordt dat het bericht in Het Parool hem een storm in een glas water lijkt. Omdat de werkgroep waakhond overwoog tegen de verbouwing bezwaar aan te tekenen, heeft hij samen met de voorzitter van de welstandscommissie en de PvdA-woordvoerder ‘Monumenten’ in de stadsdeelraad de trap bekeken. De smalle zeventiende-eeuwse trappen zijn echter al in de jaren ’30 van de twintigste eeuw vervangen door betonnen treden, waarbij tevens de hellingshoek werd gewijzigd. Het woord keizerlijk heeft niet betrekking op de monumentaliteit, maar op het type trap: deze voert via een trap in het midden naar een bordesje en vervolgens leiden twee trappen aan weerszijde van de middentrap naar het volgende niveau. Aan een zijde wordt de trap nu vervangen door een lift, terwijl de trap aan de andere zijde begaanbaar blijft en de zeventiende-eeuwse bordesjes eveneens worden gespaard.
- Hendrik Battjes vraagt of de discussie over hoogbouw gezien het uitlopen van de vergadering niet uitgesteld kan worden. Aldus wordt besloten.

De voorzitter sluit de vergadering.

(Vastgesteld door het bestuur op 27 juni 2006. Dit is een iets uitgebreidere versie van de notulen die zijn gepubliceerd in: Binnenstad 217, juni 2006.)