Oudezijds Armsteeg

In Binnenstad 223/224 (oktober 2007) is het bouwplan van Stadsherstel en architectenbureau Rappange aan de even zijde van deze steeg kritisch besproken (Zie: Oudezijds Armsteeg.) Het ontwerp is daarna nog aangepast, helaas niet in goede zin, en eind januari is bouwvergunning verleend. Het nieuwe plan wordt hier afgebeeld.

Bouwplan van Stadsherstel voor de OZ Armsteeg

Het is interessant om de overwegingen van de voltallige welstandscommissie (het plenum) hier letterlijk weer te geven omdat die een duidelijk beeld geven van de moeilijkheid van het beoordelen van plannen die niet voldoen aan de criteria van de welstandsnota. Op 27 juni 2007 oordeelde het plenum aldus:

“De heer Molenaar licht het plan toe voor vervangende nieuwbouw dat geheel afwijkt van de welstandnota. Dergelijke plannen die getoetst worden aan de algemene welstandscriteria worden altijd aan het plenum voorgelegd.
Het is de bedoeling om in de trant van de KLM-jeneverhuisjes, zes pandjes in geglazuurde steen en dakpannen op te trekken. Volgens Commissie I is dit een uitdagend plan voor deze locatie dat echter alleen een kans van slagen heeft als de vormgeving en detaillering compromisloos wordt uitgevoerd.
Per pand zullen woningen gemaakt worden. In één van de pandjes komt een toegang naar de achterliggende brouwerij.
Mevrouw Loof is ongelukkig met het voorstel omdat het met een zeker cynisme de binnenstad als verzameling van gimmicks presenteert.
De heer Jongerius meent dat de discussie over wat de binnenstad is of zou moeten zijn niet aan de hand van bouwwerken gevoerd moet worden.
Volgens mevrouw Kira wordt dit plan aanvaardbaar door het eigenzinnige detail waardoor het zich losmaakt van het verleden en geen pastiche wordt.
De heer Hamfelt voegt hieraan toe dat het lijkt alsof de commissie de kwaliteit van het idee beoordeelt in plaats van de kwaliteit van het bouwplan.
In het verlengde hiervan stelt mevrouw Lebesque dat er voldoende kwaliteiten benoemd moeten worden zodat geen precedentwerking mogelijk is.
De voorzitter concludeert dat op deze, niet zo prominente locatie, iets bijzonders wel mogelijk is. De argumentatie waarom een plan in afwijking van de welstandnota wordt goedgekeurd moet echter ondubbelzinnig zijn. In dit geval is de uitwerking van het concept en de detaillering nog niet voldoende om deze argumentatie te onderbouwen. Het plenum verwijst dit plan terug naar Commissie I.”

Commissie I komt na deze open discussie niet met een argumentatie en het summiere eindadvies “Geen bezwaar. Gewijzigd plan.” wordt in de beschikking als een gunstig advies overgenomen.

Er is nu dus een plan vergund dat in vele opzichten in strijd is met de welstandsnota. Dat is op zichzelf niet onmogelijk maar dat moet in het eindadvies van de welstandscommissie uiteraard expliciet worden gemotiveerd en in de beschikking van het Dagelijks Bestuur even expliciet worden overgenomen. Dat is hier niet het geval.
Mijn persoonlijke mening is dat het hier om een architectonisch monstrum gaat dat misschien tijdelijk op een horecavakbeurs opgericht kan worden maar nooit waar dan ook echt gebouwd zou moeten worden. Dat even terzijde latend kan objectief worden geconstateerd dat het ontwerp een volstrekte karikatuur is van een in Amsterdam veel voorkomende bouwvorm en regelmatig voorkomende gevelwand die de Monumentenwet wil beschermen middels het instrument van het beschermd stadsgezicht. Zoiets ga je toch niet bouwen in datzelfde beschermde stadsgezicht! Hoe is het mogelijk dat zo’n plan het fiat krijgt van het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel? Of is het daar helemaal niet aan de orde geweest?

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 227, maart 2008)