Nieuwbouw woonzorgcentrum Bernardus

Het heeft een tijd geduurd, maar eindelijk is dan het nieuwbouwplan van woonzorgcentrum Bernardus, naar ontwerp van de ArchitectenCie, gepresenteerd. De vleugel aan de Marnixstraat, opgetrokken in 1971, zal door niemand gemist worden, maar ten opzichte van de oudbouw uit 1913 kan het ontwerp toch met moeite als een grote verbetering worden opgevat.
Bernardus in 1919 Bernardus tegenwoordig

Hoewel de architectuur daarvan door ingrepen in het verleden sterk aan kwaliteit heeft ingeboet – denk aan de malle constructies voor de noodtrappen tegen de gevels aan de Singelgrachtzijde – is nog goed te zien dat het complex met veel aandacht voor detail en met oog voor de stedenbouwkundige inpassing is ontworpen. Zo staat de middenvleugel aan de Singelgrachtzijde, ooit bekroond door een klein koepeltorentje, precies in de as van het Jacob van Lennepkanaal. Aan de Singelgracht toont Bernardus zich ondanks alles ook nu nog op zijn fraaist. Door de verspringing van de rooilijn, de topgevels en de kappen is een monumentale compositie met schilderachtige trekken ontstaan, zoals op oude foto’s nog goed te zien is. Door de forse aantastingen in het verleden kwam het complex helaas niet in aanmerking voor de monumentenstatus, zodat het nu zonder bezwaren mag worden gesloopt.
Het nieuwe gebouw van de ArchitectenCie wijkt in elk opzicht af van de te slopen voorganger. Het is met zes lagen fors hoger dan het huidige gebouw, al blijft het binnen de begrenzingen die het bestemmingsplan toestaat. Het verdwijnen van de karakteristieke kappen ten gunste van extra woonlagen is een gevoelig stedenbouwkundig verlies, dat niet wordt goedgemaakt door de gedeeltelijk teruggelegde gevelvelden (‘setbacks’) met terrassen op de bovenste laag. Met torenachtige accenten op de hoeken en in de middenassen wordt tevergeefs gepoogd een levendig silhouet te creëren, maar daarvoor komen deze elementen niet voldoende los uit het bouwblok en worden zij ook architectonisch niet genoeg solitair uitgewerkt.
Ook op de verdere detaillering van de gevels is het nodige aan te merken, met name op het donkere metselwerk, de sterke verticaliteit van de gevels en de consequent doorgevoerde Franse balkons met naar binnen openslaande deuren. Pregnanter is echter het voornemen om de vleugel langs de Singelgracht volledig recht te trekken. De enige uitzondering daarop vormt de ook nu aanwezige inspringing in de hoek bij de Nieuwe Passeerdersstraat, die de welstandscommissie opmerkelijk genoeg liever ziet verdwijnen, omdat deze het solitaire karakter van het nieuwe blok zou aantasten. Het ontwerp volgt de contouren van het bestemmingsplan, maar krijgt door de gekozen U-vormige plattegrond een disproportioneel grootschalig voorkomen, terwijl door het openleggen van het binnenterrein, dat nu vrijwel geheel is dichtgebouwd, juist andere oplossingen mogelijk zouden zijn. Het is jammer dat de architecten zich in hun ontwerp niet hebben laten inspireren door de stedenbouwkundige kwaliteiten van het huidige gebouw. Het stadsdeel zou op dit punt naar onze mening dan ook op een herziening van het plan moeten aansturen.

David Mulder

(Uit: Binnenstad 241, augustus 2010)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er is momenteel 1 reactie op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.