Interview met Boudewijn Oranje

“De binnenstad ziet er beter uit dan ooit tevoren”

Boudewijn Oranje, dagelijks bestuurder voor D66 van het stadsdeel Centrum, heeft een enorme staat van dienst bij de gemeente, kent de binnenstad op z’n duimpje en is een gedreven politicus. In 1982 was Oranje wethoudersassistent van Gerrit-Jan Wolfensperger, in 1983 een van de eerste duo-raadsleden in de gemeenteraad van Amsterdam en van 1986 tot 1996 was hij raadslid voor D66. Daarna heeft Oranje, tot het moment dat hij in april van dit jaar weer terugkeerde in de politiek, als ambtenaar diverse functies in de binnenstad vervuld. Een kennismaking.
Boudewijn Oranje in de (keur)tuin achter zijn huis.

Was uw benoeming tot lid van het Dagelijks Bestuur een totale verrassing voor u?
Ja en nee. Tijdens de voorbereidingen van de verkiezingen heb ik wel te kennen gegeven dat ik weer terugwilde naar de politiek, want het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan. Raadslid wilde ik niet meer worden, wel dagelijks bestuurder, omdat ik het raadswerk al goed kende en het werk van een wethouder oftewel dagelijks bestuurder, zoals dat bij de deelraden heet, niet. Tot mijn vreugde werd ik door mijn partij voorgedragen en gekozen om dagelijks bestuurder van het stadsdeel Centrum te worden. Met z’n drieën, Jeanine van Pinxteren van Groen Links (voorzitter), Roeland Rengelink van de PvdA en ik dus van D66, vormen we een bijzonder goed team en werken we er hard aan om het programakkoord voor de bestuursperiode 2010-2014 uit te voeren.
Een van de belangrijkste onderwerpen is het veranderen van de bestuurscultuur. We moeten weer terug naar een gedeelde verantwoordelijkheid van de deelraad, het Dagelijks Bestuur, de ondernemers en de bewoners. Er ligt nu te veel op het bordje van het stadsdeel, dat moet minder worden. Zo zal een initiatiefnemer eerst moeten overleggen met de buurt en moet niet meer zoals vroeger het stadsdeel alles regelen en het hele proces begeleiden. Onderling moeten mensen er proberen uit te komen. Wij kunnen wel handvatten geven hoe een overleg te organiseren en wie er aan tafel moeten zitten. Maar daar blijft het bij. Pas als er besluiten genomen moeten worden, komen wij om de hoek kijken. We willen burgers dus vaker en vroeger betrekken bij het ontwikkelen en uitvoeren van plannen en zo toetsen of er voldoende draagvlak is. Met minder regels en handhaving willen wij tot een betere organisatie komen.

Voordat u dagelijks bestuurder werd, was u ruim twaalf jaar lang ambtenaar in de binnenstad. Betekent het een grote overgang voor u?
Niet in de zin van hoe ik tegen mijn werk aankijk, maar wel als het om verantwoordelijkheden gaat, want die liggen totaal anders. Ik voer ook over veel meer onderwerpen overleg en ik neem beslissingen. Een voordeel is het wel dat ik ambtenaar geweest ben, waardoor ik de binnenstad goed heb leren kennen. Eerst was ik rayonmanager bij de toenmalige dienst Binnenstad, daarna werkte ik bij de sector Bouwen & Wonen en ook jarenlang bij de afdeling Economische Zaken van het stadsdeel. Ik ken het apparaat, ik ken de ambtenaren, zij kennen mij en dat werkt goed.

Het Bickerseiland, 'een mooie parel in de binnenstad' (foto Thomas Schlijper)

Uw portefeuille bevat veel onderwerpen en is behoorlijk zwaar. Is dat goed te doen?
Het is inderdaad een grote en zware portefeuille*, maar met veel projecten ben ik bekend. Dat maakt het makkelijker om de juiste balans te vinden en af te wegen of de ene functie niet ten koste gaat van de andere of dat een bepaalde functie niet de overhand krijgt. Eigenlijk is die balans al wel aanwezig in de binnenstad. De binnenstad telt sinds jaar en dag 80.000 inwoners, zijn er rond de 90.000 werkers en komen er ruim 10 miljoen bezoekers en toeristen naar Amsterdam. De mix is goed, maar wel kwetsbaar. Daarom moet goed gekeken worden waar eventuele nieuwe functies of uitbreidingen komen. Zo is er een duidelijk hotelbeleid. Tot 2011 mogen er circa 1.000 nieuwe hotelkamers komen, maar dat kan niet zomaar overal in de binnenstad. Er zijn daarom drie voorkeursgebieden aangewezen om tot een goede spreiding te komen. Dat is in Centrum Oost, de Singelgrachtzone inclusief de Rozengracht, de Vijzelgracht en Vijzelstraat en als derde de Prins Hendrikkade ten oosten van het Scheepvaarthuis.
Waar we ons bijvoorbeeld zorgen over maken is de enorme toename van het gebruik van woningen en woonboten als opvang voor toeristen. Je ziet dit niet alleen in ons stadsdeel, maar ook bij andere stadsdelen. We werken daarom regelmatig samen om tot oplossingen te komen. Zo voorkom je ook dat het wiel ieder keer opnieuw uitgevonden moet worden.
Je ziet trouwens steeds meer dat de stadsdelen dezelfde soort problemen en kansen hebben als in de binnenstad, zoals in De Pijp. Het is daarom goed om dat op elkaar af te stemmen en nieuwe initiatieven die stadsdeel-overstijgend zijn, gezamenlijk uit te werken.

U was betrokken bij de renovatie van het Leidseplein. Nu zit het plein in uw portefeuille. Wat gaat er gebeuren?
Er lag een ambitieus plan, maar dat kunnen we helaas niet zo uitvoeren omdat het te ingewikkeld en duur is. Het voorstel is nu om het te versimpelen en het gebied te verkleinen. We gaan opnieuw met alle belanghebbenden om tafel zitten om het nieuwe plan te bespreken en dan hoop ik dat het snel uitgevoerd kan worden. Trouwens, dit is niet de enige bezuiniging, ook voor veel andere terreinen geldt dat. Voor ons stadsdeel gaat het in totaal om een bedrag van jaarlijks 10 miljoen.

In de krant las ik dat u erg blij bent dat de Unesco de grachtengordel op de Werelderfgoedlijst geplaatst heeft.
Ja, daar mogen we terecht trots op zijn. De grachtengordel is een goed geconserveerde stedenbouwkundige eenheid en de monumentale panden zien er stuk voor stuk prachtig uit. De grachtengordel is altijd de motor geweest voor economische en culturele ontwikkeling. Begin augustus was ik aanwezig bij het congres van de Unesco in Brasilia en daar werd bekendgemaakt dat de grachtengordel met unanieme stemmen op de Werelderfgoedlijst werd geplaatst. We werden er overstelpt met complimenten over de kwaliteit van onze voordracht en wat ik geweldig vond was dat Nederland als voorbeeld gezien wordt, als een land waar open gediscussieerd kan worden over bijvoorbeeld hoogbouw, een lelijke brug of de inrichting van een plein. Niet alleen de grachtengordel is de moeite waard. De hele binnenstad ziet er beter uit dan ooit tevoren. In 1974, toen ik vanuit Haarlem op de Egelantiersgracht kwam wonen, was dat wel anders. Er is de afgelopen dertig jaar zoveel opgeknapt en gerestaureerd. Het is een opgave voor ons om het niveau waarop de binnenstad zich nu bevindt te behouden.
Ik ben blij dat de beschermende regels van het Beschermd Stadsgezicht bestaan. Het bleek dat die ook nodig waren om de Unescostatus te verkrijgen, tot voor kort had ik daar niet zo bij stilgestaan.

U heeft toch jaren geleden in de gemeenteraad een motie over het Beschermd Stadsgezicht ingediend?
Dat klopt, dat was in 1997. Ik verzocht toen om het gebied binnen de Singelgracht aan te wijzen tot Beschermd Stadsgezicht. De verordening is toen in februari 1999 van kracht geworden en toen zijn de beschermende regels in de bestemmingsplannen opgenomen. Een waar geluk dus.

De skyline van de binnenstad gezien vanaf de Openbare Bibliotheek op het Oosterdokseiland (foto Thomas Schlijper)

De Unesco heeft een aantal voorwaarden gesteld waaraan de gemeente zich moet houden. Gebeurt dat ook?
Natuurlijk nemen we de voorwaarden van de Unesco (zie Unesco plaatst Amsterdam op de Werelderfgoedlijst) serieus. Maar dat betekent niet dat we vanwege het werelderfgoed nieuwe striktere regels moeten opstellen. De bestaande regelgeving is helder en duidelijk en ik ben natuurlijk de laatste die zou willen dat de Unesco de grachtengordel weer van de lijst afhaalt.

De voorwaarden gelden ook voor de bufferzone. Wat betekent dat bijvoorbeeld voor de planvorming op het Binnengasthuisterrein?
In 2001 heeft de gemeenteraad ingestemd met de uitgangspunten voor de ontwikkeling van het Binnengasthuisterrein en in 2008 heeft het toenmalige Dagelijks Bestuur besloten om deze lijn voort te zetten. Ook wij doen dat. In die zin verandert er dus weinig. Het wachten is nu op de uitspraak van de rechter. Pas dan kan een nieuwe situatie ontstaan. Ik sluit trouwens niet uit dat degenen die het niet eens zijn met de uitspraak hoger beroep zullen instellen. Voorlopig gebeurt er dus weinig.

Zullen er niet nog meer toeristen naar de binnenstad komen nu de grachtengordel op de Werelderfgoedlijst staat?
Dat geloof ik niet, er zijn daar geen aanwijzingen voor. Wel willen wij dat het aantal toeristen niet minder wordt en dat ze zich gast in onze binnenstad voelen. Ik maak me er ook niet druk over dat er overal toeristen lopen. Ik verbaas me er juist iedere dag weer over hoe rustig het op veel plekken in de binnenstad is, ook in het toeristenseizoen. We zijn een wereldstad en toch heb je het gevoel dat je in een dorp woont. Maar in sommige gebieden is de druk wel groot en dat houden we goed in de gaten.

Een laatste vraag. Binnenkort worden de bestemmingsplannen stuk voor stuk vernieuwd. Betekent dat ook een versoepeling van de regelgeving?
Nee, wel worden bestemmingsplannen in elkaar geschoven. Zo waren er in de oostelijke binnenstad diverse kleinere plannen en dat wordt nu één bestemmingsplan. Een plan dat gericht is op behoud van de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waarden en met mogelijkheden om als binnenstad dynamisch te blijven. Hetzelfde gaat gebeuren in de grachtengordel. Ook daar zullen diverse plannen samengesmeed worden tot één plan.
We hechten er trouwens bijzonder aan dat het proces om tot een nieuw bestemmingsplan te komen zorgvuldig verloopt. Naast de wettelijk verplichte bijeenkomsten fietsen we samen met bewoners, ondernemers en raadsleden door de buurt om ons te laten informeren en te weten te komen waarom er eventueel bezwaar bestaat tegen bepaalde functies en nieuwe initiatieven.

Addy Stoel

(*) Portefeuille van dagelijks bestuurder Boudewijn Oranje:
Bouwen, Wonen en Stedelijke Ontwikkeling inclusief Bouw- en Woningtoezicht en Onderwijshuisvesting; Economische Zaken, inclusief Marktzaken, Toerisme, Hotel-, Terrassen- en Horecabeleid; Bestuurlijke Vernieuwing inclusief (digitale) Dienstverlening en Communicatie; Monumenten; Parkeergarages; Aanpak Leidsebuurt; Sport.

(Uit: Binnenstad 242, oktober 2010)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.