Maarten Brinkgreve (1946-2010)

Naar aanleiding van het overlijden van onze fotograaf Maarten Brinkgreve besteden wij op deze pagina aandacht aan zijn werk. Gedurende een periode van meer dan veertig jaar heeft hij de strijd om de historische binnenstad op foto vastgelegd. Zijn wapen was de fotocamera.
Huis De Pinto (1975)

De foto van het gerestaureerde Huis De Pinto in een volledig onttakelde Nieuwmarktbuurt behoort zonder twijfel tot zijn meest afgebeelde en bekende foto’s. Toen de rellen van maart 1975 plaatsvonden, was de strijd om de Nieuwmarktbuurt in zekere zin al gestreden; op dat moment was reeds besloten om de buurt volgens het oude stratenpatroon te herstellen. De restauratie van het Pintohuis heeft daarin een belangrijke en doorslaggevende rol gespeeld. Dit huis moest gesloopt worden om plaats te maken voor een vierbaansautoweg van de Jodenbreestraat naar het Centraal Station, over het tracé van de metrolijn. De actie van Geurt Brinkgreve om het Huis De Pinto te redden vormde eigenlijk een stap vooruit in het denken van monumentenzorgers. Het ging hier niet alleen om de restauratie van een individueel monument, maar ook – middels het herstel van dat monument – om het behoud van een buurt. Voor de grote verkeersdoorbraak die hier doorheen was gepland stond het Pintohuis letterlijk in de weg. De restauratie heeft de doorbraak onmogelijk gemaakt en daarna is die er ook niet meer gekomen: de latere nieuwbouw van de Sint Antoniesbreestraat volgt de historische rooilijn. De gaten die de metroaanleg had geslagen, zijn stuk voor stuk weer ingevuld. Het meest spectaculaire voorbeeld hiervan is de herbouw van een hele rij grachtenhuizen op de Nieuwe Herengracht. Op de achtergrond van de foto staat het Maupoleum – inmiddels alweer gesloopt – dat de maat en schaal aangeeft van de bebouwing die ook in de Nieuwmarktbuurt moest verrijzen. Dat is gelukkig niet doorgegaan. Zonder de restauratie van het Huis De Pinto was dit alles echter niet mogelijk geweest. De foto die Maarten vanaf de Zuidertoren nam, vertelt dit hele verhaal in één dramatisch beeld.

Pauze tijdens de ontruimingen in de Nieuwmarktbuurt
(maart 1975)
Keizersgracht 62-64 (Stadsherstel, 1972/73). De bovenste twee verdiepingen plus de kap van Keizersgracht 64 waren al in 1959 gedemonteerd, waarna de fraaie topgevel jarenlang opgeslagen is geweest. Schrijftafel van Geurt Brinkgreve in zijn woonhuis aan de Prinsengracht (1965).
De drieling op de Egelantiersgracht hoek Tweede Egelantiersdwarsstraat was in 1963-’64 een van de eerste restauraties van de stichting Diogenes. De zuilenzaal van Felix Meritis (1998) Interieur van de Oude kerk (2005)
Middeleeuws houtskelet in het Bethaniënklooster in de Barndesteeg (zonder datum). Het klooster is in de tweede helft van de jaren ’80 gerestaureerd en biedt woonruimte aan muziekstudenten. De voormalige refter wordt gebruikt als concertzaal. Achtergevel Langestraat 72 (2001) Sarphatistraat 9 (2010)
De foto’s zijn uitgezocht door Bob van den Boogert en Walther Schoonenberg. Zij hebben geprobeerd niet alleen een globale indruk te geven van het behoud en herstel van de Amsterdamse binnenstad, maar ook – en vooral – van de poëzie en het vakmanschap van Maartens werk.
‘Traghetto op de Amstel’ (2005)

(Uit: Binnenstad 244, februari 2011)

[In memoriam]

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.