Reactie VVAB op het conceptbestemmingsplan Water

VVAB steunt Steigerplan

De VVAB heeft in een brief aan het stadsdeel haar zienswijze kenbaar gemaakt over het conceptbestemmingsplan water. De vereniging steunt de belangrijkste doelstellingen van dit bestemmingsplan en wil graag dat het daarin opgenomen ‘Steigerplan’ onverkort wordt uitgevoerd. Er zijn echter wel maatregelen nodig om ongewenste commercialisering te voorkomen.

Het authentieke karakter van de Prinsengracht bij de Noordermarkt: bevoorrading van de markt door schepen aan de kade. (Stadsarchief Amsterdam)	De huidige volkomen dichtgeslibte situatie op de Prinsengracht maakt het bereiken van de kade onmogelijk. (foto W.S.)

Op 23 juni 2011 reageerde de VVAB al in een schriftelijke inspraakreactie op het concept-ontwerpbestemmingsplan water. In deze reactie stemde de Vereniging volledig in met de doelstellingen van het bestemmingsplan, namelijk bevordering van de beleving van het water, intensief en veelzijdig gebruik van het water, met name voor het goederenvervoer, kleinschalige op- en afstap voorzieningen (het Steigerplan), beperken van de overlast te water en het aanpakken van nautische knelpunten. De vereniging uitte echter ook kritiek op het gebrek aan ambitie om deze doelstellingen te bereiken, wat onder andere tot uitdrukking komt in de opheffing van slechts vijf ligplaatsen in een tijdsbestek van tien jaar en in de beperking van het aantal nautische knelpunten tot één, namelijk de Snoekjesgracht. Voor het dynamisch gebruik van het water vormen bijvoorbeeld de eerste rakken van de Prinsengracht een nautisch knelpunt. Het authentieke karakter van de gracht is daar aangetast door een muur van woonboten die de wal afsluit van het water, waardoor de kade niet gebruikt kan worden waarvoor het oorspronkelijk was bedoeld, namelijk het overladen van mensen en goederen zoals een waterstad betaamt.
In haar zienswijze van 25 januari 2012 heeft de VVAB haar teleurstelling uitgesproken over het feit dat het stadsdeel niet van plan is de lat hoger te leggen. Dit heeft mede te maken met het bewonersverzet tegen het Steigerplan en de opheffing van enkele ligplaatsen. Daarmee komt de zo noodzakelijk geachte oplossing niet dichterbij.

Steigerplan

Bij het Steigerplan gaat het om zeer kleinschalige voorzieningen bestaande uit hooguit zes meerpalen met een plankje tussen twee palen. De VVAB wil dat het Steigerplan, zoals vastgesteld in 2008, onverkort wordt uitgevoerd. Het Steigerplan wordt door sommigen als een voorbeeld gezien van de commercialisering van de openbare ruimte, waaronder wij ook het water rekenen. Wij zijn het daar niet mee eens. Het gaat om openbare, niet private, op- en afstapvoorzieningen, noodzakelijk voor het dynamisch gebruik van het water. Op termijn is daardoor vervoer van goederen en mensen over het water mogelijk. Watervervoer is noodzakelijk ter beperking van het verkeer over land. Dit is een algemeen belang.

Maatregelen tegen commercialisering

De VVAB deelt, in algemene zin, echter wél de vrees dat de binnenstad vercommercialiseert waardoor de woonfunctie en dus ook de functiemenging van de binnenstad in het gedrang komt. Het is juist dat de Amsterdamse binnenstad wat dat betreft op een tweesprong staat. Momenteel is er als het ware een strijd gaande over de vraag of de binnenstad van de bewoners is of vooral beschouwd moet worden als aantrekkelijke locatie voor bezoekers. Welke kant gaat het op? Om de woonfunctie te waarborgen zijn er ingrijpende maatregelen nodig tegen de dreigende commercialisering van de binnenstad in het algemeen en openbare ruimte in het bijzonder. Het Steigerplan hoeft volgens de VVAB op zichzelf geen commercialisering te betekenen, indien het stadsdeel bijvoorbeeld de volgende maatregelen neemt:

• Een verbod van versterkte muziek op boten en het kwantitatief limiteren van vergunningen.
• Tevens dient duidelijk gemaakt te worden dat geen enkele steiger privébezit is en dus ook niet commercieel kan worden uitgebuit. Dat betekent: geen borden, geen gebouwtjes, geen parasollen, etc.
• De nieuwe steigers in het Steigerplan zijn slechts aanmeerpunten voor vervoer over het water en dienen daarom beperkt te blijven tot hooguit zes meerpalen en een plankje tussen twee meerpalen.
• Volgens de VVAB is het onverstandig om met maatregelen als het instellen van éénrichtingsverkeer, zoals voorgesteld voor de Prinsengracht, een snelweg voor waterverkeer te creëren.
• Wellicht is de belangrijkste maatregel tegen vercommercialisering van het water het instellen van een verbod op hotelboten, dat wil zeggen dat afgezien dient te worden van het voornemen om deze mogelijk te maken.
• Alhoewel dit bij een facet-bestemmingsplan voor het water niet direct aan de orde is, zou het goed zijn als er een horeca-stop kwam voor diverse plaatsen, bijvoorbeeld de Noordermarkt en het Amstelveld.

Zoals over de weg behalve personenauto’s ook bedrijfsauto’s en toeristenbussen rijden, zo zou ook het water op verschillende manieren kunnen worden gebruikt. Het algemene beleid in de binnenstad om de functiemenging te behouden en te voorkomen dat één functie, bijvoorbeeld de horeca of het toerisme, de overhand krijgt, bepaalt welk karakter het gebruik van het water in de toekomst zal krijgen.

Walther Schoonenberg

Meer lezen:
[VVAB wil geen hotelboten]
[Raadsadres steigerplan] (26 maart 2012) (PDF-file)
[Zienswijze op bestemmingsplan water] (25 januari 2012) (PDF-file)
[Inspraakreactie op bestemmingsplan water] (23 juni 2011) (PDF-file)

(Uit: Binnenstad 250, maart 2012)

(WS, 28/1/2012)