Discussieavond over welstandsbeleid

Consensus over toestaan van historiserend bouwen en reconstructie

Op donderdagavond 4 april 2013 vond in de Amstelkerk een door de VVAB georganiseerde discussieavond over de nieuwe welstandsnota plaats. De VVAB had deze bijeenkomst georganiseerd omdat de nieuwe welstandsnota 'historiserend' bouwen en reconstructie in de Amsterdamse binnenstad min of meer verbiedt. Als reactie daarop werd door ambtenaren uit monumentenzorg- en welstandskringen gesteld dat van een verbod geen sprake is. Historiserend bouwen en reconstructie is en blijft in principe toegestaan.

Raamgracht 17 (1976): Herbouw door Geurt Brinkgreve op basis van oude gravure met een door Hans 't Mannetje nieuw gehakte geveltop. Links vóór restauratie, rechts na restauratie.

Daar werd tegenin gebracht dat de welstandsnota zodanig is geformuleerd dat er een duidelijke voorkeur bestaat voor 'eigentijds' bouwen, dat zich nadrukkelijk als zodanig manifesteert. De vereniging had in een zienswijze op de nieuwe welstandsnota betoogd dat het niet verstandig is traditioneel bouwen en reconstructie op voorhand uit te sluiten. Op die manier zou een eeuwenlange traditie bruusk worden afgebroken. Dankzij die traditie lijkt de binnenstad veel ouder dan zij in werkelijkheid is. Deze discussie wordt eigenlijk al tientallen jaren gevoerd, maar voor het eerst ligt er volgens de VVAB een welstandsnota op tafel die één opvatting tot officieel welstandsbeleid maakt. De VVAB heeft daarom enkele amendementen voorgesteld.

Op deze discussiebijeenkomst hielden de volgende personen een inleiding:

• Koos Bosma (hoogleraar architectuurgeschiedenis, werkzaam op de VU)
• Walther Schoonenberg (architectuurhistoricus, werkzaam bij de VVAB)
• Peter Geusebroek (architect)
• Sjoerd Soeters (architect)

Zowel Walther Schoonenberg als Sjoerd Soeters stelden dat er twee paradigma's bestaan en de welstandsnota duidelijk vanuit één van deze twee paradigma's is geschreven. Schoonenberg noemde het onterecht dat Unesco-documenten worden aangevoerd om historiserend bouwen etc. te verbieden. Zijn betoog werd ondersteund door een brief van de president van ICOMOS Nederland die vlak vóór de bijeenkomst bij de VVAB was binnengekomen. Soeters noemde het veelzeggend dat bij een verhaal over de kleurstelling en het ritme van de Amsterdamse gevelwanden een afbeelding van het Filmacademie aan het Mr. Visserplein stond afgebeeld. Daarna vond er discussie tussen deze sprekers en met de zaal plaats, onder leiding van Niesco Dubbelboer. Verschillende architecten en architectuurhistorici waren aanwezig en gaven hun mening.

Raadslid Fred Kramer (GroenLinks) concludeerde dat de avond tot een consensus heeft geleid: historiserend bouwen etc. moet mogelijk blijven.

Meer lezen:
[Nieuwsbericht]

[Amendementen welstandsnota] (PDF-bestand)
[Brief van president ICOMOS Nederland] (PDF-bestand)
[Zienswijze] (PDF-bestand)
[Welstandsnota] (PDF-bestanden)

(WS, 8/4/2013)