PACT Amsterdam: Gemeenschappelijke belangen bewoners en bedrijfsleven

Een nieuw en belangrijk initiatief van bewoners en ondernemers in de Amsterdamse binnenstad

De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, Koninklijke Horeca Nederland en Amsterdam City hebben in een position paper belangrijke gemeenschappelijke standpunten en uitgangspunten opgesteld voor een leefbaar en gastvrij klimaat in de Amsterdamse binnenstad. De organisaties hebben daarnaast ook eigen prioriteiten.

Het aantal bewoners en bedrijven neemt fors toe, net als het aantal bezoekers uit binnen- en buitenland. De binnenstad is een geliefde bestemming en veel bezoekers maken gebruik van het ruime aanbod van musea, winkels, restaurants, attracties en andere voorzieningen.
Het toegenomen gebruik heeft ook een keerzijde. De schaarse openbare ruimte wordt met steeds meer mensen gedeeld en de leefbaarheid in de stad staat onder druk. Het is een uitdaging om de stad gastvrij én bewoonbaar te houden.

Vaak wordt gedacht dat bewoners en bedrijven lijnrecht tegenover elkaar staan.

De organisaties noemen dat onterecht. Ze hebben veel gemeenschappelijke belangen en hebben over een aantal belangrijke onderwerpen overeenstemming over een oplossingsrichting. Alle partijen definiëren 'te druk' als een te grote stroom bezoekers in bepaalde periodes in bepaalde delen van de stad, waardoor de unieke kwaliteiten van de (binnen)stad in gevaar zijn. Een lange termijnvisie en regie van de gemeente is noodzakelijk.
Betere resultaten zijn te behalen door nieuw beleid en maatregelen van te voren af te stemmen met betrokken partners, bedrijven en bewoners. Hier zit veel kennis, er ontstaat begrip voor elkaar en bij draagvlak door de verschillende partners is het aannemelijk dat de inspanningen succesvoller zijn.

• We moeten zorgen voor balans in de mix van bewoners, werkenden en bezoekers. Dit zorgt voor een gevarieerder aanbod aan voorzieningen en maakt de stad aantrekkelijker. Een stad die prettig is voor bewoners is dat ook voor bezoekers en werkenden. Neem bij alle maatregelen behoud en herstel van de leefbaarheid als uitgangspunt.
• Breng de ogen en oren terug op straat. Met voldoende (wijkgebonden) handhavers op straat. Hierdoor kan snel worden opgetreden tegen niet-naleving van de regels en overlast. Zet handhaving gericht en effectief in om overlast te verminderen en monitor dit.
• Meer ruimte voor voetgangers en fietsers, en minder voor auto's. Verplaats parkeerplaatsen onder de grond en gebruik de vrijkomende ruimte doelmatig. Zorg o.a. voor veel meer laad- en losplaatsen.

Onze gezamenlijke standpunten en oplossingsrichting

1. Diversiteit functies, winkel- en horeca aanbod

• Breid het verbod op nieuwe winkels, waarvan het aanbod voornamelijk is gericht op toeristen, uit naar andere drukke gebieden in de stad. Ga na of bestaande (ongewenste) functies naar een ander locatie verplaatst kunnen worden.
• Horecastop, zoals in het centrum en de Pijp, uitbreiden naar andere drukke gebieden in de stad. Nieuw voor oud moet mogelijk blijven.
• Kaders van zogenaamde mengformules zijn helder en aanvaardbaar. In 2017 is naar onze mening onterecht in het Handhavings Uitvoeringsplan (HUP) opgenomen dat op mengformules niet langer actief gehandhaafd zal worden. Voer actieve handhaving in om misbruik tegen te gaan. Breid de pilot mengformules niet uit en behoud het verbod op alcoholverkoop. Breid het beleid om geen mengformules toe te staan in drukke gebieden in winkels die voedsel verkopen uit.

2. Diversiteit functies, wonen, werken en recreëren

• Hotelstop en voorkom dat er onbeperkt hotels in MRA kunnen worden gebouwd.
• Stop de vakantieverhuur van complete woningen (maximaal 40% van de woning).
• Beperk de groei van B&B in woningen. Mensen hebben geen binding met de stad en dragen niet bij aan de leefbaarheid. Tevens onttrekt het teveel woningen aan de woningmarkt. Indien vakantieverhuur van complete woningen mogelijk blijft zijn verdergaande maatregelen nodig om de ongebreidelde groei tegen te gaan. Vergroot de pakkans en verhoog boetes voor overtreders. Dwing platforms (meer dan nu) om misbruik te voorkomen en aan te pakken.
• Het verhogen van de toeristenbelasting is geen doel op zich. Dat branches die profiteren van toerisme ook een bijdrage leveren aan het bestrijden van negatieve gevolgen van het bezoek en het tegengaan van overlast is gerechtvaardigd. Een directe koppeling tussen heffing en besteding moet duidelijk zijn. Maak de groep betalenden groter door niet alleen overnachtingen te belasten, maar ook andere bezoekers een bijdrage te laten betalen door het breder invoeren van vermakelijkheidsretributie.

3. Handhaving

• Meer budget voor handhaving en zet dit gericht in op overlastervaring van bewoners. Dit is vooral gericht op sociale overlast, zwerfafval en verdringing. Betrek belangenorganisaties (zoals ons) hierbij. Integrale handhaving heeft niet goed uitgepakt, we pleiten voor permanente handhaving op overlast en overtredingen.
• Toets vooraf en achteraf of handhaving bijdrage levert aan aanpak van overlast die in de specifieke gebieden wordt ervaren.
• Beloon goed gedrag van ondernemers en straf slecht gedrag.
• Betrek partners bij nieuwe handhaving strategieën en prioritering.
• Zet extra inkomsten toeristen- en vermakelijkheden/retributiebelasting in voor handhaving.
• De campagne 'Enjoy & Respect' moet ondersteund worden door een handhavingsstrategie.

4. Verbeter bereikbaarheid en spreiding

• Streef naar minimale doorloop voor voetgangers van 2 meter i.p.v. 1,5 meter en kijk kritisch naar obstakels.
• Geef geen vergunningen voor pretvervoer.
• Maak 'het drukke centrum' groter. Beïnvloed (loop)routes, zodat de gebieden groter worden en de kerngebieden minder druk. Denk hierbij aan Vijzelstraat, Amstelstraat, Nieuwezijds Voorburgwal, ... enz. Beïnvloed ook verblijf richting Plantagebuurt, NDSM, Houthavens, Amsterdam Oost, Strand aan de Sloterplas, enz. Zorg voor attracties aan de rand van de stad.
• Handhaaf beter op overtreding van regels en asociaal (rij)gedrag.
• Verbeter OV in de MRA, 24 uur en 7 dagen per week snel en betaalbaar openbaar vervoer, ten behoeve van spreiding van bezoekers en werkenden met een afwijkend werkrooster.
• Meer ruimte voor voetgangers en fietsers en minder voor auto's. Parkeren veel minder in de openbare ruimte maar onder de grond. Gebruik de vrijkomende ruimte doelmatig. Zorg voor veel meer laad- en losplaatsen.
• Maak de binnenstad autoluw. Beperk bestemmingsverkeer uitsluitend voor bevoorrading, (zakelijke) dienstverlening, bewoners en gasten die slecht ter been zijn.
• Behoud huidige venstertijden (niet oprekken).
• Er is draagvlak bij het bedrijfsleven om te experimenteren met slimmere en duurzamere bevoorrading en afvalinzameling. Inmenging en stimulering van de lokale overheid is een voorwaarde. Pilots op gebiedsniveau die bij succes uitgerold kunnen worden lijkt de meeste kans van slagen te hebben.

5. Schoon en heel

• Structureel schoonmaakplan binnenstad en andere drukke gebieden, niet incidenteel.
• Zoek naar samenwerking met ondernemers ten behoeve van schoon.

Kortom:

• Kies voor een centrale regie en beleidsontwikkeling, gericht op de lange termijn en neem daarbij kwaliteit en leefbaarheid als uitgangspunt.
• Toets nieuwe initiatieven eerst bij de belanghebbende partners. Zoek samenwerking met ondernemers om tot goede beheerplannen te komen gericht op gezamenlijke inspanning.
• Veel gebieden in Amsterdam zijn verschillend en hebben andere functies, kies voor gebiedsgerichte aanpak en creëer draagvlak bij de partners en boek snel resultaten.

[Position paper] (PDF-bestand)

(WS, 4/6/2018)