Aan het Dagelijks Bestuur van het
stadsdeel Amsterdam-Centrum
Postbus 202
1000 AE Amsterdam
Betreft: bouwaanvraag Marnixkade 27, 01-02-0481
Geacht bestuur,
Van 29 augustus tot en met 11 september 2002 ligt bovengenoemd bouwplan ter inzage. Daartoe bevoegd krachtens een in uw bezit zijnde algemene machtiging deel ik u namens de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad mede dat dit plan naar ons oordeel niet in deze vorm uitgevoerd kan worden.
Het gaat om een pand dat is ingedeeld in orde 2. Het hele blok Marnixkade 6 tot en met 31 is bovendien als ensemble aangeduid. Voor een goede beoordeling is het van belang dat het onderhavige blok is gelegen achter het in orde 1 ingedeelde blok Marnixstraat 14 tot en met 38. Dat blok is een bouwlaag lager dan het blok aan de Marnixkade en de afstand tussen de achtergevels is slechts 8,50 meter. Het blok aan de Marnixkade, daterend uit 1871, is afgedekt met een dubbel zadeldak in de langsrichting van het blok. De woningen zijn tegelijk met het blok aan de Marnixstraat gerealiseerd, maar uitdrukkelijk als middenstandswoningen. Ook toen al moest er worden gecompenseerd. De kapvorm suggereert dat het oorspronkelijk om rug-aan-rugwoningen ging, maar dat lijkt gezien het voorgaande minder waarschijnlijk.
Het ingediende bouwplan omvat onder meer het verbouwen van de vierde (zolder)verdieping, waar zich
bergingen bevinden, tot woonruimte. Verder worden de twee vlieringkappen (de 5e verdieping) onderling
verbonden door de tussenliggende ruimte te overdekken, waarbij uiteraard twee dakschilden worden
verwijderd. Aan de voorzijde wordt het vlieringdak voorzien van vier legramen, aan de achterzijde is in de
vlieringkap een loggia gedacht en wordt daaronder een tweetal legramen aangebracht ter vervanging van
een kleiner raam.
In de huidige situatie is de 4e verdieping aan de voorzijde al voorzien van 4 legramen. Omdat de
voorgevel hoger is opgetrokken bevinden deze ramen zich direct boven de goot.
De eerste vraag die moet worden beantwoord is of het "opvullen" van de ruimte tussen de twee kappen aanvaardbaar is. Daarmee gaat immers een karakteristiek onderdeel van het complex verloren. Voor woningen midden in het blok is dat overigens vanaf de openbare ruimte niet zichtbaar. Daarbij komt dat op de noordelijke kop van het blok een dergelijke ingreep kennelijk in het verleden al is geaccepteerd, gezien de invulling van de voorheen dubbele kopgevel. In die omstandigheden lijkt het niet redelijk tegen de geprojecteerde tussenbouw bezwaar te maken. De manier echter, waarop het voor- en achterschild van de veranderde kap worden aangetast, lijkt beslist niet acceptabel.
De huidige situatie is door de aanwezige ramen al weinig fraai. Door daarboven nog eens een gelijke rij ramen te maken ontstaat een buitengewoon onaantrekkelijk beeld. De loggia aan de achterzijde vormt een bijzonder grove ingreep in de vlieringkap, die zonder precedent is. Daarbij speelt de geringe afstand tot de achterliggende monumentale bebouwing ook nog een rol. Mede gegeven het algemene beleid om aan kapdoorbrekingen op vlieringniveau niet mee te werken moeten de plannen op dit punt van de hand worden gewezen.
Andermaal komt naar aanleiding van dit bouwplan de vraag op of het aanwijzen van een complex als
ensemble voldoende houvast biedt voor beoordeling van bouwaanvragen en vooral voor de vraag hoe
burgers duidelijk gemaakt kan worden wat in dergelijke situaties wel en niet toelaatbaar is. Een vraag naar
welstandscriteria dus.
Op het eerste gezicht lijkt een zeer terughoudend beleid t.a.v. dakdoorbrekingen hier voor de hand te
liggen. Het is echter een gegeven dat de kappen van de woningblokken langs de Marnixkade wat dit
betreft allerminst gaaf zijn. Kan simpelweg worden volstaan met steeds initiatieven af te wijzen en de
huidige ook niet erg bevredigende situatie te laten bestaan? Of is het ook denkbaar voor dit soort
specifieke situaties een kader aan te geven waarbinnen bouwinitiatieven bespreekbaar zijn en
waarbinnen zoveel mogelijk van de niet meer terug te draaien ingrepen een plaats hebben gevonden?
Hoe dan ook, het onderhavige bouwplan lijkt ons wat de loggia en de legramen op vlieringniveau betreft
niet voor realisering in aanmerking te komen.
Hoogachtend,
namens de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad,
J.B.H.E. Pinkse
Amsterdam, 7 september 2002