Bouwplan De Kolk, voorheen Geertruidenhof

Bezwaarschriften indienen tegen aantastingen van de binnenstad is een van de vaste bezigheden van ons bestuur. Of het helpt weet men van tevoren nooit, maar als er geen bezwaarschriften komen binnen de gestelde termijn dan rolt de stoomwals ongehinderd verder. Ditmaal was het nog geen bouwaanvraag, maar de voorafgaande aanvraag tot "verbouwen" van monumenten. Het Bureau Monumentenzorg en de Monumentencommissie hebben een krachtig "onaanvaardbaar" laten horen. Onze vereniging stuurde de onderstaande brief.
Het terrein van het bouwplan, gezien vanuit de bovenste verdieping van een huis aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Het zijn de oude huizen die de oorspronkelijke stratenstructuur en daarmee het karakter van de binnenstad in stand houden.

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van Amsterdam
Stadhuis
Amstel 1
1011 PN Amsterdam

Amsterdam, 9 november 1992

Hooggeacht College,

Het bestuur van onze vereniging nam kennis van de ter visie gelegde "Bouwaanvraag voor het verbouwen van de monumenten binnen het ABN-AMROplan De Kolk", nummer AO/0409 BWT 1992, dossier 1699.
De bij de aanvraag gevoegde lijst van percelen vermeldt inzake de van rijkswege beschermde monumenten Nieuwezijds Kolk 19, Dirk van Hasseltssteeg 12 en 29: "moet weg". Ook de panden die op de gemeentelijke lijst staan worden op deze wijze van de kaart geveegd, afgezien nog van de beoogde 'verplaatsingen' van monumenten en van de wegbestemde panden die niet individueel zijn beschermd maar door hun situatie, hun architectonische vorm en hun schaal toch karakteristieke onderdelen zijn van het historische stadsbeeld.
Het gebied tussen de Nieuwendijk en de Nieuwezijds Voorburgwal behoort tot de oudste delen van Amsterdam. Het ontstaan van de bebouwing langs een dijk die twee natuurlijke waterlopen scheidde, is nog duidelijk afleesbaar uit het schuine verloop van de stegen en straten. Hoewel de panden afzonderlijk meer dan eens zijn vervangen en verbouwd, bewaren de perceelsgrenzen en rooilijnen nog veel van de oorspronkelijke fijnmazige structuur in de middeleeuwse stad. De van rijks- en van gemeentewege beschermde monumenten zijn daarvan, op de plaats waar deze staan, de onmisbare steunpunten om die structuur in het voortdurende proces van vernieuwing, aanpassing en herstel, in stand te houden. Dat dit bij wijziging van de bestemmingen mogelijk is, toont het nabij gelegen complex Blaeu Erf. Ook het Binnengasthuis-terrein biedt een voorbeeld, afgezien van de overbodige sloping van een deel van gebouw 3.
Deze wijze van benadering gaat uit van de door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg bepleite historischruimtelijke analyse, en voegt nieuwe bouwdelen toe waar de oude zijn verdwenen, met handhaving van structuur en schaal, zonder de behoefte agressieve blikvangers te introduceren.
De tegenovergestelde benadering negeert de historische schaal en structuur als niet meer terzake doende restanten van een verleden tijd, en streeft naar een maximaal rendement per vierkante meter, met een maximaal rendabel oppervlak. Monumentale kwaliteiten in de omgeving worden wel gewaardeerd als prijsverhogende ambiance, doch nooit ten koste van het eigen project. Zo ontstaan steeds meer wezensvreemde bebouwingsklonten in de oude stad, die stap voor stap het stedelijk weefsel aantasten en geleidelijk vernietigen.
De ter visie gelegde geveltekeningen van het ABN-AMRO plan "De Kolk" demonstreren op een ontstellend brutale wijze de laatstgenoemde benadering, het Korenmetershuis verzinkt als een object uit Madurodam tussen de geprojecteerde nieuwbouw. Elke herinnering aan de oude perceelsgrenzen is weggevaagd.
Wij begrijpen dat ABN/AMRO tracht het verlies dat de bank geleden heeft door het faillissement van de vorige eigenaar, te compenseren. Die schade mag echter niet worden verhaald op het stedebouwkundig-architectonische erfgoed van onze stad. Wij nemen aan dat ABN/AMRO daarvoor andere mogelijkheden heeft.
Van het gemeentebestuur wordt verwacht dat het de beschermende grenzen strak handhaaft ten aanzien van de monumenten, de structuur en de schaal, het een en ander zoals bedoeld in het binnenkort wettelijk beschermde stadsgezicht.

Op grond van het voorgaande maakt onze vereniging bezwaar tegen de in de ter visie gelegde bouwaanvraag beoogde slopingen en bebouwing.

Met de meeste hoogachting,

Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad

G. Brinkgreve-Secretaris
S.J. Blijleven-Penningmeester

(Uit: Binnenstad 137, dec. 1992)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.