Panaalsteeg - Prins Hendrikkade 2 t/m 4

Prins Hendrikkade 5, begin 17de-eeuw, de enige overlevende van een rij gelijke panden, waarvan verder alleen onderstukken over zijn.

De projectontwikkelaar die in augustus 1997 de percelen Panaalsteeg 1 - Prins Hendrikkade 1, 3 en 4 kocht, heeft een klein stukje gemeentegrond, de Panaalsteeg, nodig om zijn plan voor een "hoogwaardig kantoorgebouw" te stichten op die in het oog lopende plek bij de uitmonding van het Singel in het Open Havenfront. Met het ontwerp van de door zijn collega's hooggewaardeerde architect Uytenhaak ging de Welstandscommissie akkoord. Voor verkoop van gemeentegrond is echter goedkeuring nodig van de gemeenteraad.

Zo kwam het project aan de orde in de raadscommissie voor Bouwen, Wonen en Economie op 19 november 1997: de grondverkoop, het stedebouwkundig program van eisen en het bouwplan. Er werd ingesproken door tegenstanders, waaronder onze vereniging. Na een levendige discussie wees de raadscommissie de hele zaak af, vooral op grond van de overweging dat het geen rekening hield met de historische omgeving.

Op het gevelontwerp van architect Uytenhaak, links van de bestaande bebouwing, is de belending nr. 5 veiligheidshalve (?) weggelaten.

Daarvoor bestaat alle aanleiding. Rondom de Haarlemmersluis is veel gerestaureerd, bovendien staat naast het beoogde bouwterrein het gave 17de-eeuwse trapgevelhuis Prins Hendrikkade nr. 5, dat door de nieuwbouw platgedrukt zou worden. De Welstandscommissie toonde zich gepikeerd en noemde de door het gemeentebestuur gegeven richtlijn dat de nieuwbouw moest passen in de omgeving "een dictaat". Op de opvallende plek moest, volgens de notulen, "het maximaal inzetbare aan hedendaagse architectuur" verrijzen.
Als gebaar tegenover de raadscommissie maakte een ander architectenbureau, Janson en Adriaansen, een alternatief dat dan "historiserend" zou moeten heten, maar door de Welstandscommissie grondig werd afgekraakt.
Op 1 oktober jl. kwam het probleem opnieuw aan de orde in de raadscommissie. Wethouder Krikke vond dat "menselijkerwijs" van de eigenaar niet kon worden gevraagd, een derde plan te ontwikkelen en stelde voor te kiezen voor wat een jaar geleden door dezelfde raadscommissie in vorige samenstelling was afgewezen. Namens onze vereniging werd opgemerkt dat een keuze tussen twee afgekeurde plannen 'menselijkerwijs gesproken' meer doet denken aan de keuze tussen de kogel of de strop: in beide gevallen is het historische stadsbeeld slachtoffer.
Tot slot staakten de stemmen, het agendapunt Panaalsteeg gaat nu terug naar het College.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 173, november 1998.)