Amsterdamse gevelstenen

Cartouche met timmermanshaak, Anjeliersstraat 197

Vóór en na restauratie.

Echt ernstig beschadigd was dit simpele, charmante gevelsteentje niet, maar toch kon een opknapbeurt geen kwaad. Het oppervlak was vervuild en er was, vooral langs de bovenrand van het cartouche wat afbrokkeling en aantasting van het oppervlak.
Jan Hilbers heeft het een en ander schoongekrabd en met restauratiemortel aangeheeld. Bij het schoonkrabben van het opvallend ruw behakte fond (de achtergrond) kwamen sporen van een lang geleden weggehakt jaartal te voorschijn. Het zou 1661 geweest kunnen zijn want Suasso beschrijft in zijn gevelstenen-schetsboek twee reliefs met een timmermanshaak in de Anjeliersstraat, op 191 en 197. De steen van 191 had links en rechts van de haak het jaartal 16-61. Zou het kunnen zijn dat in 1661 een timmerman/zelfbouwer hier een rijtje huizen heeft laten bouwen en deze 'merkte' met identieke gevelstenen, net als een wasvrouw dat deed met vijf huisjes in de Tichelstraat. (Twee van deze gevelstenen met een wasmand zijn er nog bewaard gebleven, eentje ter plekke, Tichelstraat 53, de ander in de St Luciensteeg)

Gevelsteen met een destilleertoestel, Goudsbloemstraat 63

Vóór en na restauratie.

Tot begin juni 2001 zat dit kleine steentje (40 x 40 cm) onopvallend in het muurvlak tussen de vensters van de eerste en tweede verdieping van het, omstreeks 1930 vernieuwde pand Goudsbloemstraat 63. Toen de VVAG de huiseigenaar benaderde met het verzoek om mee te werken aan het herstel van de beschadigde en totaal dichtgeschilderde gevelsteen en hij daarin toestemde, besloot de VVAG de kosten van verplaatsing op zich te nemen. Thobias Snoep heeft dit keurig gedaan en de steen zit nu weer op de plek waar een gevelsteen behoort te zitten.
Bij het verwijderen van de dikke korst, hier en daar afbrokkelende verf, kwam het relief , afgezien van de beschadigde onderrand, redelijk gaaf te voorschijn. Het bleek duidelijk dat de stookketel met baksteen ommetseld was en in het stookgat waren nog sporen van rode verf bewaard gebleven. Thobias heeft de onderrand met restauratiemortel aangeheeld en het relief, aan de hand van de aangetroffen kleursporen, in natuurlijke kleuren gepolychromeerd. Het is op z'n nieuwe plek, lager in de gevel, nu weer een opvallend element in de Goudsbloemstraat waar overigens in 1998 op nummer 85 de gevelsteen Kool is Kool op initiatief van de VVAG door Jan Hilbers werd gerestaureerd en in 1999 de steen De Ionge Goudsblom, op nummer 70 door de eigenaar zelf werd opgeschilderd. Ook deze steen mag van de VVAG een etage zakken, misschien bij een volgende schilderbuurt van het pand.

Gevelsteen De Hoop, Palmgracht 33

In september 1996, tijdens het inmetselen van de gevelstenen met reigers op de hoek Palmgracht/Palmdwarsstraat 1/11, werd bouwstroom afgetapt uit het pand Palmgracht 33 waar men toen bezig was met de voorbereiding van een restauratie. Kort daarna stortte het pand in. Of het een met het ander te maken had zal nooit duidelijk worden. De resten werden opgeruimd en de nog bruikbare onderdelen opgeslagen. Zo ook de midden 17de eeuwse gevelsteen De Hoop, een staande vrouw in ruimvallend gewaad, steunend op een anker en met een vogel op haar opgeheven rechterhand.
Toen in maart van dit jaar begonnen werd met de herbouw van het pand bleek de gevelsteen verdwenen te zijn van de werf waar de onderdelen opgeslagen waren. De aannemer die zich voor het verdwijnen van de steen verantwoordelijk voelde heeft aangeboden een replica te laten hakken. Thobias Snoep van restauratie-atelier Snoep en Vermeer heeft aan de hand van archieffoto's een 'nieuwe Hoop' gehakt welke 9 juli in het gereconstrueerde pand ingemetseld werd.
Hopelijk komt de 'oude Hoop' nog eens boven water. Mocht een van de lezers van Binnenstad haar ergens tegenkomen dan wil het bestuur van de VVAG graag op de hoogte gebracht worden.

Onno Boers

(Uit: Binnenstad 189, juli 2001.)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.