Aat Veldhoen kijkt naar de Magere Brug

22ste premieprent De Magere Brug van Aat Veldhoen
In het museum Het Rembrandthuis was van oktober tot begin januari 2002 een overzichtstentoonstelling te zien: Veldhoen, Het grafisch werk.

Uit de voortreffelijk verzorgde catalogusinleiding van Bob van den Boogert en Ed de Heer citeren wij: "Tussen 1956 en 1967 schiep Aat Veldhoen een even omvangrijk als indrukwekkend grafisch oeuvre dat bijna 400 prenten omvat. Zijn prentkunst vertoont een unieke verscheidenheid aan onderwerpen en technieken. Zo bracht hij in uiteenlopende media landschappen, stillevens, portretten, zelfportretten, naakten en scènes met vrijende paren in prent. Zijn aangrijpende scènes met slachtoffers van straatongevallen, barende vrouwen, en patiënten tijdens en na een operatie zijn de eerste in de kunstgeschiedenis die aan deze onderwerpen zijn gewijd. Veldhoens prenten spreken sterk tot de verbeelding door hun realisme, verfijnde technische uitvoering en de zeer persoonlijke en trefzekere stijl van tekenen. In 1967 keerde Veldhoen de grafische kunsten de rug toe, naar het leek voorgoed. Maar in het jaar 2000, tijdens een verblijf van enkele weken in het gereconstrueerde atelier van Rembrandt, besloot hij weer te gaan etsen. In korte tijd ontstond in de historische omgeving van Rembrandts huis een groot aantal prenten, waaronder naakten, zelfportretten en portretten van toevallige bezoekers".

Zo het nog nodig ware een argument aan te dragen voor de koers van het herleefde Rembrandthuis dan zou het bovenstaande citaat kunnen volstaan. Veldhoen is ongetwijfeld een van de sterkste grafische talenten van zijn generatie. Zijn succes in de provojaren is voor hem als graficus blijkbaar een doodlopende weg geworden: hij stopte met het maken van etsen. Bezoekers van de tentoonstelling in het Rembrandthuis konden zich dat besluit nauwelijks voorstellen; zijn productie in die periode was overvloedig en sterk. Na 33 jaar doet een verblijf van enkele weken in de ruimte waar ook Rembrandt heeft gewerkt, de weegschaal omslaan in tegenovergestelde richting, hij grijpt opnieuw naar etsnaald en pers. Tentoonstellingen van hedendaagse kunstenaars in het Rembrandthuis – Palisieux, Helmantel, Veldhoen – markeren een beleidslijn die elders angstvallig wordt genegeerd: buiten het officiële circus is de artistieke traditie, die in de 15de eeuw begon, allerminst vervangen door een caleidoscopisch modernisme.
De tentoonstelling nodigde uit tot een vergelijking: heeft Veldhoen het meesterschap van zijn provojaren terug? Er is zeker een verschuiving. In plaats van de plastisch doorwerkte, indringende portretten van toen, zagen wij nu bladen met snel geëtste portretjes, varianten op één thema. De trefzekerheid van houding en expressie is echter niet minder geworden. Voor onze vereniging was de terugkeer van Veldhoen naar de etspers de aanleiding om hem uit te nodigen de premieprent-2002 te maken. Zijn voorstel was: het gezicht op de Magere Brug vanuit een hoog venster aan de noordwestzijde. Het werk van Veldhoen enigszins kennende, zou men een tafereel verwachten met bezige figuren, in het kader van de veel gefotografeerde houten ophaalbrug. De proefdruk die hierbij is afgebeeld laat echter weer een verdere verschuiving zien in de manier waarop Veldhoen naar zijn onderwerp kijkt. Zeker, de Magere Brug blijft als hoofdmotief herkenbaar, maar de vroegere nauwkeurigheid van observatie heeft plaats gemaakt voor een vrije interpretatie van de gebogen lijnen en vlakken van de bogen van de brug, een schuit op de voorgrond en de gevelrij op de achtergrond, die samen een boeiende compositie van licht en donker vormen.

21ste premieprent Sneeuwbui op het Amstelveld van Laetitia de Haas

De Magere Brug van Veldhoen is de 22ste in onze serie prenten van Amsterdam, een waardig vervolg op de Sneeuwbui op het Amstelveld door Laetitia de Haas en het Scheepswerfje op het Prinseneiland door Nicolaas Wijnberg.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 193, mei 2002.)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.