Wat doen we met de brievenbus?

Grensverleggende particuliere brievenbus op de stoepenzone van de Prinsengracht.

Op verschillende plaatsen in de binnenstad zijn batterijen brievenbussen te vinden die niet in, maar aan het gebouw zijn aangebracht. Soms staan ze zelfs haaks op de gevel. Dat laatste is niet alleen erg lelijk maar bovendien niet gebruikersvriendelijk: om je ochtendkrantje te halen moet je immers in alle vroegte de straat op.

Kortgeleden is op de Prinsengracht 385-395 een nieuwe variant verschenen: een manshoge vrijstaande zuil, waarin de brievenbussen en de intercominstallatie voor vijf woningen zijn ondergebracht. De zuil is geplaatst in de stoepenzone en er is ontegenzeggelijk zorg aan besteed. Dat wil niet zeggen dat iedereen het met de gekozen vorm eens zal zijn, maar daar gaat het nu niet om. De vraag die hier aan de orde moet komen is of de stoepenzone, de overgangszone tussen openbaar en particulier terrein, in de Amsterdamse binnenstad voor deze voorzieningen gebruikt mag worden.
Onze vereniging is van mening dat we daar zeer terughoudend in moeten zijn en dat een dergelijk gebruik van de openbare ruimte in principe niet moet worden toegestaan. (Zie: Brief aan Stadsdeel.) Het bouwen in de rooilijn is een wezenlijk kenmerk van de Amsterdamse binnenstad. De stoepenzone heeft een dubbele functie. In de eerste plaats om toegang tot hoger of lager gelegen bouwlagen mogelijk te maken, de bel-etage en het souterrain. Dat schiep meteen enige afstand tussen passanten en de gebruiker/bewoner van een pand. In gevallen waar de ingang naar straatniveau werd verplaatst bleef de stoep daarom natuurlijk gehandhaafd. Ook pothuizen vonden een plaats in deze zone, maar daarmee zijn de acceptabele gebruiksmogelijkheden wel uitgeput.
Wij signaleren dit nieuwe gebruik omdat er enige reden is voor de veronderstelling dat het niet om een incident gaat. Steeds meer panden worden immers opgesplitst en dat betekent dat achter één straatdeur soms een flink aantal verschillende bewoners en gebruikers schuil gaat. Die willen wel graag post ontvangen, liefst in een eigen brievenbus. Die mogelijkheid is lang niet altijd aanwezig. Soms worden monumenten op een onaanvaardbare manier aangetast door dergelijke voorzieningen, soms ook is er fysiek gewoon geen ruimte. Dat laatste lijkt bij het betreffende pand op de Prinsengracht duidelijk een rol te spelen. Wanneer er voor vijf bewoners niet meer is dan één straatdeur met daarachter een niet brede gang heb je een probleem.
De oplossing van dat probleem mag echter naar onze mening niet in de stoepenzone worden gezocht. Daarmee ontstaat een verrommeling van de overgangszone tussen het openbare gebied en de bebouwing, die weer ander ongewenst gebruik uitlokt. Het karakteristieke stadsbeeld wordt dan, vrezen wij, ernstig aangetast en dat zal iedereen betreuren. De bijna onbegrensde mogelijkheden van de moderne techniek moeten een oplossing binnenshuis toch denkbaar maken. Wie geeft er opdracht om zoiets uit te werken?

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 194, juli 2002.)

[Meer lezen]