Het verpeste stadsgezicht

Christie's veilde een particuliere collectie van bijna 1000 Amsterdamse stadsgezichten. De als altijd fraai verzorgde catalogus doorbladerend verbaast men zich over de doorsnee goede kwaliteit. Er waren grote namen bij zoals Breitner, Witsen of Monnickendam, maar ook tientallen minder bekende of alweer vergeten kunstenaars met verrassend boeiende schilderijen. Sommige stadsbeelden zijn vele malen door verschillende kunstenaars als onderwerp gekozen, zoals het uitzicht over de Oude Schans met de Montelbaanstoren.

Het eens zo glorieuze uitzicht over de Oude Schans, links de hoogbouw van de bank Labouchère schuin achter de Montelbaanstoren, rechts de groene neus van Nemo.

Prachtig was dat inspirerend mooie uitzicht, en hoe jammerlijk werd het verknoeid door de Labouchère-toren, een overbodig lomp gevaarte dat het silhouet van Hendrick de Keysers torenspits verstoort. Zouden de botteriken die samen deze misstap op hun geweten (voor zover aanwezig) hebben – opdrachtgever, architect, goedkeurende ambtenaren en adviseurs daar ooit over nagedacht hebben?

Ze kunnen zich verschuilen achter het catalogusvoorwoord van niemand minder dan W. Kok, Minister van Staat. Het zijn maar 16 regels maar daarin wordt met opvallende nadruk betoogd dat het fascinerende van het stadsbeeld (het gaat natuurlijk over de binnenstad niet over de Bijlmer!) bestaat uit de permanente vernieuwing. Voor alle sloopgezinden zal dat een welkome boodschap zijn. Voor liefhebbers van de oude stad bestaat die attractie in hoofdzaak uit wat er sinds een paar eeuwen níet vernieuwd of onherkenbaar veranderd werd. Miljoenen toeristen schijnen dat ook te vinden. Maar ja, een Minister van Staat kan verder in de toekomst kijken, hij ziet blijkbaar vol verwachting de modernisering tegemoet. Met het ambt komt het verstand zegt het spreekwoord.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 203, december 2003)