Van Rossem maakt in een heldere uiteenzetting duidelijk waarom ik
ongelijk had, en ook: waar die afkeer vandaan kwam. Hij schrijft: “Daar is een
stedenbouwkundig ensemble ontstaan, de Raad van Arbeid, het Belastingkantoor en het
Wibauthuis, dat zonder meer buitengewoon boeiend genoemd kan worden. Het herinnert aan
een tijd waarin architectuur niet alleen een beeldbepalend element was in het stadsbeeld, maar
ook een visie op de maatschappij verbeeldde. De architecten Blaauw, Friedhoff en Gawronski
voeren aan de kop van de Wibautstraat nog altijd een debat over wat eigenlijk bouwkunst is.”
“Het Wibauthuis geeft perfect uitdrukking aan de ontwikkeling van het technische beheer van
de stad zoals zich dat sinds 1850 had ontwikkeld. Het was in zekere zin het technische
hoofdkantoor van de Amsterdamse sociaal-democratie … zakelijk en zeer eigentijds.”
Het Wibauthuis was voor mij zoveel als het vijandelijke hoofdkwartier. In de visie van de
heren daar was voor wat ik kwam bepleiten, herstel en hergebruik van oude gebouwen, geen
plaats. We leven toch niet in een museum was een vaste opmerking. Dat het functionele
toekomstbeeld van cityvorming en verkeersdoorbraken uit de jaren ’dertig enkele decennia
later hopeloos verouderd zou zijn, dat ging er niet in. Van Rossem noemt vijf hoofdpunten
van de naoorlogse architectuur in Amsterdam: het GAK-gebouw van Merkelbach, het
Stationspostkantoor van Elling, de Nederlandsche Bank van Duintjer, het Andreasziekenhuis,
ook van Duintjer en het Wibauthuis. Het gebouw van Elling zal gesloopt worden, het
Andreasziekenhuis ook, de Nederlandsche Bank is onherstelbaar uitgebreid. Het voortbestaan
van het GAK-gebouw is onzeker en nu is er dan ook sprake van de sloop van het Wibauthuis.
“Dat is niet alleen een bouwkunstig drama. Daarmee verdwijnt namelijk ook het gebouw dat
symbolisch is voor de lange periode waarin Amsterdam op het gebied van volkshuisvesting en
het stedelijk beheer de toonaangevende stad in Nederland was, zo niet in Europa”.
Aan die visie op heden en toekomst van de stad was het historische Amsterdam bijna
bezweken. In de jaren ’zestig-’tachtig van de twintigste eeuw is in Amsterdam een ander
toekomstbeeld voor de oude stad tot ontwikkeling gekomen. Daarvan is het Wibauthuis niet
langer het middelpunt en symbool.
Geurt Brinkgreve
(*) Amsterdam. Monumenten & Archeologie 3, onder redactie van J. Gawronski, F. Schmidt en M.-Th. van Thoor, Amsterdam 2004. 144 pagina’s. Prijs € 17,50.
(Uit: Binnenstad 208, november 2004)
Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.
Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.
Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.