Inpandige bergruimte ontbreekt vaak

Bouwen voor de toekomst?

Kluwen van fietsen in de openbare ruimte van de Amsterdamse binnenstad

Bij de wekelijks schouw van bouwplannen kijkt onze vereniging, simpel gezegd, primair naar de vraag of die plannen zich redelijk voegen in het historische ruimtelijke beeld van de binnenstad en of er geen monumentale waarden worden aangetast. Maar soms dienen ook andere aspecten zich aan waarvan je je kunt afvragen of die wel tot het werkterrein van de vereniging behoren. Denk bijvoorbeeld aan privacy. Moet onze vereniging zich verzetten tegen een plan dat de privacy van omwonenden ernstig aantast? Het antwoord lijkt ja te moeten zijn omdat daarmee het woonklimaat verslechtert en een verslechtering van het woonklimaat is op termijn een gevaar voor de ruimtelijke kwaliteit.

Datzelfde geldt voor bepaalde milieuaspecten. Een zekere mate van geluidhinder is in een stad bijna onvermijdelijk, maar het bouwen van huizen bijvoorbeeld die alleen maar gevels met veel verkeerslawaai hebben is niet verantwoord. Het is slecht voor de bewoners en die zullen dan ook geneigd zijn zo snel mogelijk te verhuizen. Een hoge doorstroomsnelheid werkt verloedering in de hand.

Ook het bouwen van huizen die niet aan minimale woontechnische eisen voldoen heeft soortgelijke effecten. Vroeger werd dat door uitgebreide regelgeving van de rijksoverheid voorkomen maar sinds een aantal jaren is die regelgeving vergaand versoepeld. De gedachte daarachter is dat de markt het bouwen van woningen die niet aan redelijke eisen voldoen wel zal voorkomen omdat naar dergelijke woningen geen vraag zal bestaan. In een markt waarin over de hele lijn vraag en aanbod in evenwicht zijn lijkt dat reëel, maar in Amsterdam is daarvan een sprake. Het gevolg is dat af en toe bouwplannen verschijnen waarvan je je afvraagt hoe iemand ze in durft te dienen. Ondanks de slechte kwaliteit raken ze desondanks toch verkocht of verhuurd, domweg omdat er voor bepaalde groepen niets anders is. Maar de gevolgen zijn hetzelfde: een ongezond hoge doorstroming met alle gevolgen van dien. Vanuit de brede doelstelling van onze vereniging lijkt daarom ook verzet tegen dit soort praktijken gewenst.

Een van de zaken waarmee we verder worden geconfronteerd is het op grote schaal bouwen van woningen in souterrains. De economisch aantrekkelijke extra bouwlaag die aan de bovenkant in het bestemmingsplan wordt geblokkeerd wordt nu aan de onderkant gerealiseerd. Tamelijk vaak ontstaat daar een nogal onaantrekkelijke woning en recent zelfs enkele woningen die naar onze mening absoluut niet mogen worden gebouwd ook al voldoen zij misschien net aan de eisen van de bouwregelgeving.

In de nu geldende regels is ook het maken van inpandige bergruimte niet meer voorgeschreven. Met als resultaat een toenemend aantal woningen waar die berging dus ontbreekt. Het gevolg is niet alleen dat in de woning zelf meer bergruimte moet komen, waarvoor lang niet altijd plaats is, maar ook dat steeds meer fietsen in de openbare ruimte gestald moeten worden..

Niet iedereen binnen onze vereniging blijkt dat een probleem te vinden. De argumenten lijken echter wat wonderlijk. Het eerste is dat inpandige bergingen dode gevels opleveren. Bij een slecht ontwerp wel, maar dat hoeft helemaal niet en bovendien is dat op grond van de welstandsregels tegen te gaan. Het andere argument is dat bergingen in het ontwerp vaak lastig zijn en dat je toch fatsoenlijke voorzieningen op straat kunt maken. Tegen deze oneigenlijke argumenten kun men stellen dat de grootste aantasting van de openbare ruimte in de binnenstad wordt gevormd door de onoverzienbare hoeveelheid, op de meest vreemde plaatsen gestalde of vaak gewoon neergesmeten fietsen. Als het de VVAB ernst is met de kwaliteit van de openbare ruimte en met het vervangen van auto’s door fietsen is het hoog tijd ook het fietsprobleem fundamenteel aan te pakken.

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 228/229, juni 2008)