Kort daarop kreeg Bob ook een aanstelling op het instituut en
beleefden we het genoegen samen een werkgroep stilistiek aan eerstejaars studenten te
geven. We deden dat voor Amsterdamse begrippen gewaagd, want we lieten de studenten
echt toeschrijven en dateren en maakten er niet zoals gebruikelijk een historiograe van
de stilistiek van. Voor zover ik me herinner waren we al ruim voor die tijd goede vrienden.
Dat hield in dat we geregeld de wereldvraagstukken met elkaar bespraken tot na het ochtendgloren.
Meestal hielp dat de wereld ook vrijwel meteen een eind in de goede richting,
of dat hoopten we dan.
1998 was voor Bob om meerdere redenen een bijzonder jaar. Er vonden discussies plaats
over de verbouwing van het Rembrandthuis. Dat beschikte in die tijd nog over een interieur
uit 1911 van architect K.P.C. de Bazel. Het museum zou een uitbreiding ondergaan en
wilde het zeventiende-eeuwse huis terugbrengen in de situatie van 1656, het laatste jaar
waarin Rembrandt er woonde. In dat jaar ging hij ook failliet en werd van zijn inrichting een
boedelbeschrijving opgemaakt. In Het Parool en andere media ontspon zich een verhitte
discussie en in het Rembrandthuis vond een openbaar debat plaats, waarin Henk Zantkuijl,
bijgestaan door Ruud Meischke, de reconstructie verdedigde. De meeste monumentenzorgers,
het Cuypersgenootschap maar ook vooraanstaande historici, zagen meer in het in
stand houden van de bestaande toestand. Bij dit standpunt voelde ik mezelf ook het meeste
thuis. In de uiteindelijke uitkomst van de kwestie speelde Bob een belangrijke rol. Mede
door zijn studies en rapporten verloor het Cuypersgenootschap de rechtszaak tegen het
verwijderen van het bestaande interieur. In dat jaar kreeg Bob een aanstelling bij het
Rembrandthuis waardoor ook het inrichten van de vroegere woning en atelier van Rembrandt
tot zijn taken ging behoren. Daarnaast richtte hij sindsdien aan de lopende band
tentoonstellingen in en vaak leverde hij daarbij ook teksten voor de catalogi.
Ook in 1998 promoveerde Bob op zijn proefschrift Habsburgs hofmecenaat en de
introductie van de Italiaanse hoogrenaissance in de Lage Landen. Verder trad hij in dat jaar
toe tot de redactie van Binnenstad. In die rol ontpopte Bob zich als een fervent voorstander
van historische reconstructies en als een geestverwant van Geurt Brinkgreve, die in die
jaren nog deel uitmaakte van de redactie. Op de televisie haalde Bob fel uit naar modernistische
architectuur die op dat moment in de binnenstad in aanbouw was, zoals de Kalvertoren
van Pi de Bruin en de grillige vormen van de nieuwbouw aan de Nieuwezijds Kolk en de
Nieuwendijk van Ben van Berkel. Vanzelfsprekend gingen de eerste bijdragen van Bob in
het blad over de reconstructie van het interieur van het
Rembrandthuis, maar hij schreef
bijvoorbeeld ook over de in 1998 voltooide restauratie van
Felix Meritis,
de renovatie van de Zeedijk,
het Makelaars Comptoir, de
Amstelhof
en hij fulmineerde tegen vergoelijkende opmerkingen over
graffiti en slap optreden tegen de makers daarvan.
Na een aantal jaren slokte het Rembrandthuis, waarvoor hij zich zeer verantwoordelijk
voelde, steeds meer vrijwel al zijn aandacht op. Daarbij was hij soms grenzeloos. Zo kon hij
midden in de nacht nog aanbellen als hij een bepaalde foto niet kon openen. Van bijdragen
in Binnenstad kwam het niet meer, al had hij daarvoor nog steeds allerlei ideeën. Nog niet
zo lang geleden had ik hem bijna zover dat hij alsnog de herinrichting van het Paleis op de
Dam wilde bespreken, waarover hij gepassioneerd en met bulderende lach zijn standpunt
uiteen kon zetten. Zijn bepaald niet positieve oordeel over deze inrichting wist hij met interessante
argumenten te onderbouwen. Helaas zal het van deze bijdrage niet meer komen.
Hopelijk gaat de tentoonstelling over Gerard de Lairesse, waaraan hij sinds zijn vertrek bij
het Rembrandthuis werkte, wel gewoon door. Dat zou een postuum eerbetoon zijn aan zijn
wervelende en grenzeloze werk als kunsthistoricus.
Gerrit Vermeer
(Uit: Binnenstad 271, juli/augustus 2015)
Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.
Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.
Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.