Top Oudezijds Voorburgwal 97 gerestaureerd

In de zomer van 2019 werd ik opgeschrikt door de geruisloze verdwijning van één van de mooiste geveltoppen van het Wallengebied: de rijk gesneden, midden-achttiende-eeuwse attiek met balustrade, middenverhoging en kuif van Oudezijds Voorburgwal 97. Lange tijd was het de vraag of deze nog wel terug zou keren, maar na een veel bekeken tweet verstrekte de gemeente Amsterdam alsnog subsidie zodat de top kon worden gerestaureerd. Op 5 mei 2021 is de herstelde top weer op het pand teruggeplaatst.

Peter Duinmaaijer bij de gerestaureerde geveltop (foto: Walther Schoonenberg)

De bewaard gebleven fragmenten van de top (foto: NV Stadsgoed)

Oudezijds Voorburgwal 97 was lange tijd eigendom van 'Dikke Charles', entrepreneur op de Wallen, maar kwam in 2007 'in veilige handen' toen het werd aangekocht door NV Stadsgoed, een dochterbedrijf van woningcorporatie Het Oosten. Bij de laatste opknapbeurt bleek de houten top te zijn gezandstraald (!), waarna deze in brokstukken uit elkaar was gevallen. De kale lijstgevel werd provisorisch opgeknapt, zonder attiek en ondersteunende consoles, de zakken met de afkomende onderdelen opgeslagen in een souterrain. In het najaar van 2019 werden de brokstukken overgebracht naar de werkplaats van Van Wijk Vastgoedonderhoud in Amsterdam Zuid-Oost. De zakken bleken drie grote onderdelen van de geveltop te bevatten en circa 25 losse kleine onderdelen. Vele hiervan waren verrot, andere door het zandstralen beschadigd. Daarna gebeurde er maandenlang niets. Stadsgoed had de top al min of meer opgegeven, vooral ook doordat de gemeente vanwege de zware beschadigingen geen belangstelling leek te hebben voor het herstel.

Tot mijn tweet van april 2020: ALARM. Eén van de mooiste geveltoppen in Amsterdam, aan de OZ Voorburgwal 97, een Rococo-top uit het 3de kwart 18de eeuw, is verdwenen!
De tweet werd door meer dan honderdduizend mensen bekeken en leidde tot raadsvragen. Hierdoor werd het vastgelopen project vlot getrokken en kwam er subsidie los van de gemeente als bijdrage aan de restauratie.

Intussen was er discussie ontstaan over de vraag of de top helemaal vervangen zou moeten worden door een nieuw gehakte replica danwel of de nog te herstellen onderdelen moesten worden aangevuld met nieuw gehakte delen. Uit financieel oogpunt leek dit weinig verschil te maken, maar gelukkig werd voor de laatste optie gekozen.

(foto: Wim Ruigrok)

De herstelwerkzaamheden vonden plaats tussen mei 2020 en februari 2021. Uiteindelijk kon verreweg het grootste deel van de afkomende materialen worden hergebruikt. De ontbrekende gedeelten zijn bijgemaakt door Peter Duinmaaijer (65), die al veertig jaar in het timmervak zit en zijn werkzame leven met dit bijzondere project afsloot. Naar eigen zeggen vond hij het werk 'een aardige klus'. Toen ik hem in maart 2021 bezocht, stond de top in de werkplaats te pronken. De monumentenadviseur van MenA was ook komen kijken en had, zo werd mij verteld, geen verschil kunnen opmerken tussen het oude en het nieuwe werk – net als ikzelf overigens. Wel kon worden geconstateerd dat er door het zandstralen nogal wat details verloren waren gegaan, waardoor de detaillering er nu wat 'strak' uitziet, maar vanaf de straat zal dit niet te zien zijn. Kortom, het mag wel een mirakel genoemd worden dat deze kunsthistorisch belangrijke geveltop toch nog is teruggekeerd in het Amsterdamse stadsbeeld. Het heeft maar weinig gescheeld of we hadden hem voor altijd moeten missen.

Walther Schoonenberg

(Uit: Binnenstad 303, apr./mei 2021)