Woord en weerwoord

Bewaar de waardigheid van de Oude Kerk - en voor elkaar

Lang weerklonk de troost van Gods woord in onze Oude Kerk, maar de laatste tijd overheerst in en om dit prachtig gebouw vooral polemiek. Kunstkringen zijn enthousiast over het nieuwe gebruik van de oude ruimte voor tentoonstellingen, installaties en uitvoeringen van eigentijdse kunst. Artistieke recensies zijn juichend, wereldwijd.

Monumentenzorgers zijn er minder blij mee: de nieuwe ‘kunst’ doet aan de kerk te veel af. Rojas’ recente installatie was volgens Vincent van Rossem (in Binnenstad 295) niet meer dan ‘een paar zandzakken, wat oude matrassen en vreemde geluiden’. Ten koste van gebroken grafzerken bovendien (aldus Walther Schoonenberg in dezelfde Binnenstad).

Er dreigt meer stuk te gaan. Goede verstandhoudingen zijn niet gebaat bij persoonlijke aanvallen die met de zaak zelf niet te maken hebben. Rojas is een ‘snotneus’, schrijft Vincent van Rossem, zijn werk wordt ‘opgedist door intens burgerlijke mensen die niets van kunst begrijpen’. De stichting (de Oude Kerk) betichtte andersdenkenden van ‘stemmingmakerij’ en bestempelde een kritische kerkganger als ‘infiltrant’. Persoonlijke onmin verstoort de zakelijke discussie. Daarin moeten twee hoofdzaken voorop staan. De staat van het gebouw zelf wordt niet verwaarloosd (al wordt met de inrichting niet altijd zorgvuldig omgesprongen). Nog niet zo lang geleden was dit anders. En: de Oude Kerk heeft nu eenmaal niet langer één toekomst. Het geleidelijk verdwijnen van de kerkelijkheid laat een gebouw na dat zonder zinvolle herbestemming inderdaad dreigt te verdwijnen in een verzameling historisch bouwmateriaal van hooguit esthetische waarde. Vandaar de kunst in de kerk. Religie én kunst laten iets van oneindigheid zien, in en door alle eindigheid. De kunst in de Oude Kerk is tijdelijk, maar wat is de toekomst van de Oude Kerk zonder die nieuwe oneindigheid? (Laat de Oude Kerk niet het lot delen van de Nieuwe Kerk, verworden als die is tot kunstkermishal waarin elk zicht op de ruimte is vernietigd. Dát is pas echt intens burgerlijk!).

Verschans je dus niet achter de zandzakken van je eigen gelijk, hoe verontwaardigd je ook bent. Of was, als je toch bent gaan kijken en luisteren, in de kerk en naar elkaar. Heb respect voor andere standpunten en voor elkaar. Wees blij met de hernieuwde belangstelling voor dit unieke bouwwerk. Pas op die Oude Kerk, zoals ook onze vereniging dat al zo lang doet, en denk mee over haar bestemming. Wij zijn vrienden van de binnenstad en als het goed is dus ook van elkaar. Bewaar elkaars waardigheid, en daar- mee de waardigheid van dit geweldige mo-nument.

Hendrik Kaptein

[Reactie van Rogier Noyon]

(Uit: Binnenstad 297, mrt./apr. 2020)