Het gebeurde op de Zandhoek

Zandhoek 10, vroeger woonhuis van Jacob Olie, de ongeëvenaarde fotograaf van vorige eeuws Amsterdam, nu woonhuis en schildersatelier. Hangende boven het Westerdok kijk ik uit over het IJ. Het water is blauw, of grijs of grauw, lieflijk zacht, teder, woest, duister of keihard, naar gelang de god, die er boven hangt.

Zandhoek 5

Een grote ruimte, waarin kleine bootjes varen. Zwartjes, witjes met de kleine okers, oranjes, roden en blauwen, De ruimte kleiner wordend, als er een oceaanreus in komt drijven.
Hier op deze oude Zandhoek leven wij in onze gerestaureerde en tot nieuw leven gebrachte huizen. Wij, de schrijver, architect, museum directeur, reclameman, de schilder en de danser, tussen enkele oorspronkelijke Zandhoekers.
Alle huizen verkeren nu in goede staat, behalve de nos, 11 en 12, die op dit ogenblik gerestaureerd worden door Pim Göbel, de bootjesbaas, zoals wij hem noemen, in samenwerking met monumentenzorg.
En dan is er nog "De Gouden Reael", het café van de familie de Boer, dat er niet best bij staat.
Het Realeneiland is het verste van de drie westelijke eilanden. Een Amsterdams eiland is als een dorp. Men kent elkaar vanaf de geboorte. Meestal behoort men tot één familie en is dit niet zo, dan lijkt het zo, omdat men iedereen 'ome' of 'tante' noemt.
Maar hoe is het nu met de indringers, zoals wij? Ik denk dat we dezelfde positie innemen als de vroegere kapiteins, die op de Zandhoek woonden, ook zij woonden aan de rand van het eiland. Ze noemen mij dan ook geen 'ome', maar 'buman'.
Indien U iets bijzonders wilt beleven, komt U dan eens kijken in de oudejaarsnacht. Overal in het land viert men de jaarwisseling met veel lawaai, maar hier langs de haven en op de eilanden heeft men het gevoel, dat men in het middelpunt van het spektakel zit. Honderden scheepshoorns maken een geluid als een reuzenorgel. Bij de bruggen branden vuren en overal vliegen pijlen de lucht in. Sommige schepen hebben lampions of papieren vissen in de mast gehesen. Brandende vetpotten versieren de kades. De eilanders zijn uren op straat, onderhouden de vuren en drinken hun wijn op het nieuwe jaar.

Jacob Kuijper

(Uit: De Lamp van Diogenes 3, december 1967)